W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 18.12.2022
GENERAŁ rzecz. m
Warianty fonetyczne: GENERAŁ, JENERAŁ, GIENERAŁ
Słowniki:
Kn (jenerał, generał), T (gienerał, generał), L, SJP (generał, jenerał) notują
SStp, SXVI (?), SWil (?), SW (?) nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643
Formy: lp M. generał // gienerał // jenerał; C. generałowi; B. uż. żyw. generała; N. generałem; ~ lm N. generałami
Znaczenia:
1. »najwyższy oficer; wódz; komendant«: Miał kommęndę iako nad naszym tak y nad Cesarskiem Woyskiem ktorego było 14 tysięcy z Generałem Montekukulem [Montecuccolim]. PasPam 57. Tys Zołnierz ia Zołnierz ty Generał ia Generał. PasPam 71. Wysłał [generał Montecuccoli] iednak Officerow z pewnym traktatem ktorych gdy obacz Dziad Skocz iako piorun kunim Supponendo [rozumiejąc] że Generał wyiezdza alec jak obacz że kto inszy stanął y obacz Legacyią. PasPam 71-71v. Było Prawda w Wiedniu Praesidium wielkie, Kommendant dobry kawaler Generał Staręmberk Armaty y Prochow podostatku. PasPam 258v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: generał adiutant: ▲ armatny generał: ▲ generał artyleryi: ▲ generał wojsk, generał wojska: Iest tedy pierwszy [list] w ten sens. Stephan Na Czarnczey y Tykocinie Cz[ar]niecki Woiewoda Zięm Ruskich Generał Woyska Io kMSCi. PasPam 161v.
2. »tytuł używany przez niektórych wojewodów, generalny starosta jakiejś ziemi«: Assekuracyia tak Wielmoznemu niegdy Stefanowi Czarnieckiemu Woiewodzie y Generałowi Kiiowskiemu Hetmanowi Polnemu koronnymi [...] słuzyc ma. PasPam 212.
3. »główny przełożony zakonu«: Jenérał/ ábo Genérał zakonu ktoregokolwiék. Kn 245.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: generał dominikanów »najwyższy przełożony w zakonie«: Doniosłem Iz mam z Rzymu do Ienerała WW OO Dominikanow approbate na drugie Triennium obliguiąc aby onego chcieli obrac. SapADiar 106.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WG