Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »donośnie, słyszalnie«: Niepochybny nowinie proporce rádośnie Rozwińcie/ á w weselu w wielostronne głośnie Lutnie dzisia uderzcie: [...]. JurkMuz A2, 26-283. Ná tego zgody trzebá/ á tá z zwiąsku rośnie Monárchow Chrześciańskich; z ktorym już dziś głośnie Niech sie Polská w weselu Páná swego chlubi/ W Boskim zdániu krolową niech zacnie ulubi/ Ktorey w drogę rząd Bogiń rozlicznych záchodzi/ Ják więc zorzá przed słońcem twarz swoie łagodzi. JurkLut Bv, 29- 2. A co głośniey przypomnię: złoto Greki tráci/ Z lochow skrytych zniesione srogo sie im płáci. JurkWan C2, 13-14. Dziś nie rámię/ lecz szyję utnę mowi głośnie. JurkWan C4, 26. Kiedy wam żony łają w ten czas głośno graycie/ Jak możecie niewieście wrzaski zagłuszaycie. Pan Bog to na was zesłał iakiesi skaranie/ Co się ludziom nie godzi/ to się wam dostánie. Bárwierzowa/ kantorká/ malarka/ kleszyna/ Wszytko dyaboł/ dudzina y orgániścina. Jákoby ich na iedno kopyto robiono/ Nie trzebá się dziwowáć/ darmo ich nam dano. FraszNow B4v. W zakładaniu naprzód pamiętać, żeby psów nie bałamucił [myśliwy] wołaniem albo szczwaniem niepotrzebnem, [...], ale słowy szukaniu zająca nie szczwaniu przystojnemi (głośno jednak) ze psy gadając. OstrorMyślTur 49-50. Ogol włosy swe y odrzuć/ á nárzekaj głośno ná miejscách wysokich: bo odrzucił PAN/ y opuścił rodzaj/ ná który się bárzo gniewa. BG Jr 7, 29. Teraz odpocżywa/ y jest w pokoju wszystká ziemiá: wszyscy głośno śpiewają. BG Iz 14, 7. A śpiewacy: Hemán/ Asáf/ y Etán ná cymbalech miedziánych głośno gráli. BG 1Krn 15,19. Śpiewajcież mu piosnkę nową: dobrze mu y głośno grajcie. BG Ps 33, 3. Śpiewajcie niebiosá/ rozráduj się ziemio/ á głośno zábrzmicie gory: Abowiem PAn pocieszył lud swoj/ á nád ubogimi swojimi zmiłował się. BG Iz 49, 13. Spiewaj niepłodna/ która nie rodzisz, spiewaj głośno/ á krzycż/ ktora w porodzeniu nie prácujesz: bo więcey będzie synów opuszcżoney/ niż synow tey/ ktora ma mężá/ mowi PAn. BG Iz 54, 1. Gory y págorki chwałę przed wámi głośno záśpiewają: á wszystkie drzewá polne rękámi kláskáć będą. BG Iz 55, 12. Już to głośno przy dworze, wżdy ich kto pogodzi, ale i sam król na to, jako ja wiem, godzi. CorMorszACyd 29. Strony głośno brzmią Apollinowe. BorzNaw 29. Same ptaszęta, które poranek witają, Nowy początek naszej melodyjej dają; same wiatry i strugi, które głośno depcą kamyki ciche, tony do uszu nam szepcą; Z nami echo [...] gada [...]. ZimBSiel 100. Chłopiec podpadszy blisko pod Nich to zawołał głosno Wasz Czar taki a taki. PasPam 104. Resolute na Smierc [...] poszedł [Sebastian Dobosowic-Gruszecki] czytaiąc sobie sąm Akty zbawienne głosno. KomonDziej 211v. Gdy ią [trucicielkę Afię] na thetatrum wyprowadzaią [...] długo mowiła głosno wszytkie zbrodnie Swoie y tę całą Awanturę powiadając slowami przerazliwemi odstraszając wszytkich od wszetecznych Amorow. HistŚwież 420. BRAILLER [...] BLAZGONIC, gadać wiele y głośno, á nie do rzeczy. DanKolaDyk I, 225. Głośno, głosem. 1) laut, mit lauter Stimme. [...] 1) haut; a haut voix. T III 382.

2. »mówić wyraźnie, dobitnie, zrozumiale«: Głośno, głosem. [...] 2) mit deutlicher Stimme, vernehmlich. [...] 2) a claire voix; clairement, nettement. T III 382.