1.»to, co pozostało, reszta«: Ostatek zapłaty [...] zostawuie.PasPam210. Sami zdraycy Imię swoie tym bardziey zniszczyli y ostatek potęgi swoiey zgubili.PasPam247. To mi prawy przyiaciel takiego szanuię Tym Czworgiem niech mi słuzy, ostatkiem daruię.PasPam250.
◆ Związki frazeologiczne:
◆ pogotować ostatek koło czegoś »poczynić ostatnie prace, ostatnie przygotowanie przy czymś«: Tym czasem tam ostatek koło szkut pogotowano.PasPam280v.
3.»ci, co zostali, reszta (ludzi)«: Brandoborskiey piechoty przyszło 3000. iuz poodstapieniu Szwedow [...] oStatek się ich wrociło do Woyska.PasPam70. Moskwa zaraz poczęli się mięszać [...] rzatko kto y strzelił ieno tak cięto ostatek ich Skoczyło w ucieczkę.PasPam93.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲ ostatki zapustne:
◆ Związki frazeologiczne:
◆ chodzić na ostatku »mieć najniższą wartość, najmniejsze znaczenie«: A że słáwa w przod chodzi, żywot ná ostatku, Przyznawam, żem ci winien ieszcze coś w pryydatku[!]? Lecz niech w tak mężnym sercu słábość się nie sciele Ieden tylko iest honor, á Panien ták wiele.CorMorszACyd159.
● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa:
● mały robak wielkiego dębu tocząc na ostatek obali. eine kleine aber oftere Bemühung thut Wunder. l'eau qui tombe goute à goute, creuse le plus dure rocher; à la continuë l'eau ronge la pierre.T III201.
● Mądremu dość skinąć/ ostátka się domyśli.KnAd461.
»ostatnie dni karnawału«: Sprowadza do Siebie na Ostatki Pannę z Matką y Zoyczymem. PasPam 220v.PasPam220v.
▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe:
▲ ostatki zapustu: W ostatki Zapustu Zeniłęm IoMsci Pana Alexandra Tomickiego.PasPam257.
▲ ostatki zapustne: Podczas ostatkow zapustnych wydawał P. Iąn Potrykowski Pasierbicę swoię za Pana Macieia Potrykowskiego.PasPam220.
▲ ostatki dni Bachusowych: Dopiro na ostatki dni Bachusowych stanąłęm w Bereniczu [Berezynach].PasPam173.
»do końca, do reszty, zupełnie«: IoMSC Pan Margrabia Pieńczowski ex bene placito wzi[ął] mi Substancyią y prawie rzec mogę Reliquias nieprzesłuzoney do[o]statka na usłudze tey Rzptey sztuki chleba Oyczystey.PasPam284.
»na koniec, wreszcie«: Woła krew braci naszych y Oyczyzna ręką ich spustoszona Woła na ostatek NaySwiętsza Panna Matka Boska [...] że ten Narod iest Bluzniercą.PasPam58. Samego co siedział in Persona krola postrzelono na ostatek.PasPam189v.
»na końcu«: Przy Swiecy zdeymuią wszystek Ornament, a na ostatku y koszulę.PasPam55v. Cięszki to zaprawdę Stanowi Senatorskiemu uwazam Paroxyzm kiedy go iuz Oyczymami Iusz Łuszczy bochęnkami y proznemi chlebami iuz na ostatku zdraycami Oyczyzny nazywaią.PasPam140.
»w końcu, ostatecznie«: Ia rzekę choc by tez byli y dyiabli to się ia ich nie boię. A wostatku zaniechay cie mię.PasPam167-167v. Iatez pewnie takim nie myslę bydz niestatkiem a wostatku niech będzie to Słowo na papirze.PasPam224v.