W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 20.01.2023
Znaczenia:1. »szybki, prędki, rączy, wartki; ostry«: Wprawdzieć rzadko ten co z niepewności opiniey sądzi/ nie błądzi w rozsądku/ zkąd podobno y ták bystrey legátiey przyczyná poszłá. BielDiar Ciijj [Diijj].
Bystry [...] Bystry potok/ Bystra rzeká [...] Rapax torrens, [...] Rapax fluuius. Acris equus. Violentus amnis. [...] Kn 57.
Zawsze od bystrey wody Sokoł stroni Gdy Czuie w krzydłach że piora wyroni. PasPam 51.
Niech przez wysokie przeprawuie się [afekt] Albes niech bystrych rzek przepływa Nurty. PasPam 80.
Bachmata dosyc z przyrodzenia bystrego z hukano kanczugami o sieczono [...] Tak tedy iako szalony Bachmat skoczył kudomowi. PasPam 177.
Nagiemu tełęm do głowy Siedzącemu na tak bystrym y z hukanym koniu [...] Co się tam do Stało specyiałow puko owych szerokich Chrostow Nieprzeiechał Snadno uwazyć. PasPam 177-177v.
Miałęm Wołoszyna Kasztanowatego haniebnie bystrego. PasPam 180v.
Ociec Łaskawy [...] usłał Sowicie Pola Trupem Ottomanskiem Bystre Nurty y bez brodne Donaiowe Głębokosci. PasPam 266v.
Iako powiedają Ugłaskanego y Uiezdzonego kąnia lada kto osiądzie Hardego y bystrego non Item [nie tak]. PasPam 277v.
◼
Przenośnie:
◼
O Iastrzębiałas Sowko nazbyt wysoko latasz za suszywszy te bystre piorka na chlebie Rzpty Matki Swoiey ktorą teraz swoiemi Mahinancyiami tłomisz. PasPam 192v.
2. »rozumny; inteligentny; sprytny«
3. o zmysłach »wrażliwy; przenikliwy«: Bystry [...] Perspicax & acutus. [...] Domyslny. Bystry. Solerti auditu animal. [...] Solers animus. [...] Solers ingenium. [...] Sagax homo. [...] Kn 57.
Był Tertullian ten bystrego dowcipu; wszelkiey y wielkiey nauki pełen, tylko mniey wymowny, y w pisaniu obscurus. ChmielAteny III 692.
◆
Związki frazeologiczne:
◆
wzrok bystry:
Ktore Animalia Swiát Bogácą? [...] LYNX, to iest OSTROWIDZ bystrego wzroku Zwierz, z rodzáiu Wilkow [...] żyiący drapiestwem, Ktore wywierá ná rożne Zwierzętá, zdrádą ná nie z drzewa skacząc. ChmielAteny1755 I 495.