Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»pozwolić, pomóc komu dostać się gdzie«:

Rekcja: kogo

W Krimgrodźie y w Kitáygrodżie/ ktorędysmy sie spodżiewáli wpuśćić swoich/ ktorzy ná żywność z woyskiem Sápieżynym poszli: w dźień w Niebowźięćia naświętszey Pánny/ zeszlismy sie do kośćiołá wszyscy/ gdźie kśiądź Woyćiech Bernárdyn máiąc kazánie/ powiedźiał: Niefrásuyćie sie/ vpewniam was w tym/ iż dniá dźiśieyszego tá naświętsza Pánná nas wszytkich w tym frásunku poćieszy. PasŻoł Biiij . Zaczem rozumiejąc iż to zdradliwe poselstwo było od Węgrów Bethlehem Gaborowych, Polakami się czyniących, nie zaraz ich wpuszczono. DembPrzew 23. Jest i piękna historyja, Malowana Victoria, Jako Fides Polski broni, A poganin od niej stroni: Moskwicin już pod nogami Leży, jak bydlę z rogami; Szablę wpuścił nadół prawie, Klęcząc mówi coś łaskawie. A z boku forysterowie, Potężni kawalerowie, Zasłaniają się od krzyża, Ustępując nazad z bliża. JarzGośc 79. Nizeli się tamci zgromadzili tym czasem nimogli ci wytrwać y wpuscili naszych na ląd. PasPam 76v. Tey nocy Nieprzyiaćiel wszytkie koło Miástá popaliwszy Młyny y ten Kwátyer vśiłował spalić gdźie Krol I. Mć stoi, bárdzo do rezydencyi Páńskiey wygodny, wkoło wodámi oblány y obronny, gdybyśmy się trochę opoźnili; sam w dálszy Kray vstąpił z pod Rygi z Káwáleryą, Infánteryą do Miástá wpuśćiwszy, Bramy kámieńmi y źiemią záwálili, Obozu odbiegli, in praedam zostáwiwszy niektore impedimenta y victualia, á naywięcey owsow nástępuiącym Komenderowánym niektorym Regimentom y Tátárom. RelWyj 8. Weś wodki Babczáney co chcesz, wpuść w nię tego liquoru trochę, puść ná ięzyk, ieżeli nie iest bárdzo ostra, álbo máło co czuć: przyley trochę więcey, tą wodką zákrapiay Wrzod;... CompMed 59. Wino słodkie z ostrego uczynisz, mąki ięczmienney miałkiey kuflik z winem zmieszawszy w wino wpuściwszy na iedną godzinę. ChmielAteny III 492.

WPUSZCZONY
im. przym. bier.

Formy: odmiana złożona lp M. m wpuszczony; ż wpuszczona; ~ odmiana niezłożona lp M. m wpuszczon; D. m wpuszczonego; lm B. mos wpuszczonych

Znaczenia:

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiPo tym posłańcu rychło książę słuckie Siemion w żebraczym odzieniu wszedł do miasta tak nieznacznie, że go nikt nie poznał, i potym do klasztora do księżny wpuszczon. GórnDzieje 220. Abowiem iáko skrá z ogniá miedzy zboże pádnie/ nie rychło zgaśnie/ á czásem całego roku pożytki nisczy/ ták też myśl okrutna ambiciey/ ieśli do serc zákonniczych wpusczona będźie. ZwierPrzykład 358. Masz widźieć/ iż iądrá męskie/ nie są przednieyszą przycżyną plodzeniu słuzącą/ choćiayże máią w sobie moc/ iáko rozumie Galen/ ábowiem niemáią tego sámy z śiebie/ ále od duchá z sercá wpusczonego/ w ćieple/ y wielkośći vmiárkowánego/ záczym moc serdecżna/ ktorą spráwuie y miárkuie ten duch/ że może tákowe skutki czynić/ iest głowną y napierwszą przyczyną do rodzenia. SpInZąbMłot 450. Byłá tu y sadzáwka doświadczenia po Łacinie Piscina Probatica, po Hebráysku Bethseda albo Bethsaida, to iest Dom blisko Kościoła Sálomonowego, w kwádrat z Ciosow murowána, w ktorey bydło ná ofiarę idące Nathinaei umywszy, Kapłanom oddawáli. Woda od Anioła pewnych czasow poruszoná chorych wpuszczonych leczyła. ChmielAteny II 540. Dowodem iest, iż w zwierciadłach palących promienie zebrane nie świecą, gdy zaś w proch, w papier w drzewo etc, wpadaią, płomień czynią y razem też rzecz zapaloną w perzynę obracaią. Ze w prostey linii wzruszone światło czynią: Dowodem tego iest, promień przez malutką dziurkę do izby ciemnei wpuszczony. BohJProg I 99.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]