Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688

Formy: bezok. wracać; ~ cz. ter. lp 1. os. wracam; 2. os. wracasz; 3. os. wraca; lm 1. os. wracamy; 2. os. wracacie; 3. os. wracają; ~ cz. prze. lp m 3. os. wracał; ż 3. os. wracała; n 3. os. wracało; lm mos 3. os. wracali; nmos 3. os. wracały; ~ tr. rozk. lp 2. os. wracaj; lm 2. os. wracajcie; ~ im. wsp. wracając; ~ nieos. cz. prze. wracano

Znaczenia:

1. »oddawać z powrotem cudzą własność, zwracać«:

Rekcja: co

Niesmaczna to rzecz cudze wracać licem. PasPam 177v. Kiedy wracać albo w dalszą possessyią maiętność puscic nie miło otym słuchać. PasPam 285. Koronę i Sceptrum, Panowanie Rząd i Krolestwo [...] w ręce Senatu, Rycerstwa, i wszytkich Stanow oboyga narodow abdico, wracam, oddaię... PisMów II 13. Czas jest żelaza dany - na zabicie; Jest i co leczy, i co wraca życie. LubSEklPol 31.

2. »powodować powrót czego; zawracać«: Jako wrzącego Kocioł więc vkropu, Ogniem scisniony rzuca asz do stropu, Gorące piany, ktore z wielkiem grzmotemm Wracaią potem. PotPer rkp. 16. Co nie tylko hac mea viva voce, ále i diplomate solenni w ręce Rzeczypospolitey oddanym konfirmuię i rátyfikuię/ i diploma Electionis meae 1648 autenticum et Originale wracam i oddáię/ kásuię i ánnihiluię. PisMów II 14. Aliśći WKM. szczęśćiem wszytko to ac obtutu ćiszysz/ jubes pacem, iáko słonce dissipas nebulas, wrácasz bez krwi/ bez boiu do pokoiu. PisMów II 41. W tym wypaliwszy na wiatr z obu pistoletu, Wraca nazad do ojca. PotFrasz1Kuk II 208. 14[go] do Rohotnéj na czasik krótki pobiegłem, kędym jadąc i nazad wracając, miał dobre z łaski Bożéj powodzenie. ZawiszaPam 53. Wyprawy które z województw i powiatów są przy jp. Ogińskim aby convolutis signis do domów wracały. ZawiszaPam 197.

◼ Przenośnie: ◼ Zagonione za sławą Czarnieckiego pioro, wracąm nazad do Łęgonskiego Traktatu. PasPam 207v.