ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 07.01.2010
NATCHNIENIE rzecz. n
Słowniki:
SStp (natchnienie, nadchnienie), SXVI (natchnienie, nadtchnienie), Kn, T, L, SWil, SW (natchnienie, nadchnięcie), SJP notują
Formy: lp M. natchnienie; D. natchnienia; B. natchnienie; N. natchnieniem; ~ lm B. natchnienia
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiWszákże w mocy wolney woley ludzkiey iest. tákowe spráwy y nátchnienia. ábo przypuszczáć/ ábo wzywáiąc rátunku Boskiego odrzucáć. SpInZąbMłot 13. Iákoby rzekł: Masz przed sobą obrázy Swiętych Bożych/ masz nátchnienia wnętrzne/ rozmáicieć Bog ozdobę cnoty przekłáda/ czemu oczy zámykasz? BirkNiedz 58. Niegodni słucháć Boskiego nátchnienia tácy/ áni głosu Páńskiego/ bo uszy swoie zátkáli wszeteczeństwa błotem y gnoiem. BirkNiedz 183. Ten przyszedł z natchnienia Duchá Swiętego do kościołá: BG Łk 2,27. Aleć Duch, ktory jest w ludziách/ y nátchnienie Wszechmogącego/ dawa rozum. BG Hi 32, 8. [...] ktore rzeczy oná obiáwiłá pogáninowi onemu/ nie bez nadchnienia Duchá ś. BirkNagr 49. Nátchnienie Boskie/ Inflatus et afflatus diuinus: caelestis instinctus mentis [...] Inspiratio diuina [...] Impetus diuinus [...] Enthusiasmus cùm anima à Deo illustratur [Caeli, Rhod] sed ethnicorum est vox, et furorem fanaticum sonat. Kn 479. [...] Siostrá Márya [...] będąc w ustáwiczney zabáwie nabożeństwá swoiego/ y Służbie Bożey wzięłá nátchnienie to od Bogá/ áby Klasztor Pánieński záłożyłá. OkolNiebo 60. A że nic nie możemy dobrego czynić/ iedno z iego dáru świętego/ áby nam dáć raczył nátchnienie/ sposob, rádę/ y sercá. OkolNiebo 77. Tylko tamte Pisma w Kanonie położone są, ktorych Authorowie nie są ludzie, ale iako Prorocy z Boskiego natchnienia pisali. KorRoz 7. Zostawiał zastępce na Swym Panstwie syna naistarszego na imie Baltazara ktory z natkienia Bozego [...] z onemi drugiemi z krolami Kasprem y Malchrem przyszedł do Betlem. HerbOr 80. Aspiratio Nadchnienie SłowPolŁac 19. I u Apollina, Jest natchnienie do wierszow, znajdzie się i bździna. PotFraszBrück II 336. Nie tylko poki do Duchá s. Boskie ná duszy mey nátchnienie trwa/ y grzeie/ ále poki duch moy w ciele [...] przywroconey niewinności, żadnym grzechem kálać nie będę. BujnDroga 43. Vates, Starożytność zwała tych, ktorzy z natchnienia, albo instynktu iaką rzecz przepowiadali. Tacy byli w Delfach w Kościele Apollina wydaiąc Proroctwa na proźby. ChmielAteny1755 I . Natchnienie Boskie, Eingebung Gottes. BierSłowa 75. Natchnienie. 1) Eingebung. 2) Anstifftung, Eingebung, Einblafung. 1) inspiration. 2) inctinct, suggestion, incitation. § 1) natchnienie Boskie. z cudzego natchnienia to uczynił. (...) il a fait cela à l'instigation d'un autre. T III 947. (Duch święty ...zakon... wzbudzieł) áby oni nie tyle miedzy pogány y Heretyki/ vale tesz y miedzy Kátolikámi/ własnym swym y zakonu swego sposobem dawnych czasow nie nowym/ ále nászych przez S. Jgnácego/ zá osobliwym natuchnieniem Duchá Bożegp odnowionym; (... złość grzechów wykorzeniáli). Pęknorzec, Gratis 30. Nátchnienie Duchá świętego święte;/ á złego Duchá przeklęte. ErnHand 200. Ach, iákom wielką czásu poniósł szkodę! Bayką natchnienia poczytałem swięte zmieniaiąc często śluby przedsięwzięte. .
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: natchnienie boskie:
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: Rowno puszy Apollo mądre i nieuki, Tylko że rożnym duchem; i u Apollina, Jest natchnienie do wierszow, znajdzie się i bździna. Nie dopiero to umie niecnotliwy bożek. Jednym poetom chucha, drugim pierdzi w rożek [...]. PotFraszBrück II 336.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: MM