W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 30.12.2014
PARTYKUŁA rzecz. ż
Słowniki:
SXVI, SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn, T, L nie notują
Formy: lp M. partykuła; D. partykuły; C. partykule; B. partykułę; N. partykułą; ~ lm D. partykuł; B. partykuły; N. partykułami; Ms. partykułach
Znaczenia:
1.jęz. »część mowy«: Jakub. Wszák wiesz że nas Náuczyciel uczy żebyśmy dojąwszy em: od pierwszey á eś: od wtorey persony Numeri Singularis, postáwili przy particulie zpoczątku stoiącey m/ albo ś/ in Singulari á záś smy: álbo ście: in plurali, jako ktora persona znáczy/ czemuś do mnie nieprzyszedł. MalczRoz 37. FAIRE [...] to słowo Francuskie Faire z tą partykułą que położone [...] znaczy w Polskim tylko. DanKolaDyk II, 8. ET [...] Pártykuła y Francuska wyraża się czasem włacińskim przez partykuły cum tum álbo przez pártykułę tum powtorzoną dwa razy. DanKolaDyk I, 556.
2. »część czego, element, składnik«: Iest y pártykułá Drzewá ś. Krzyżá/ y iedna spina z Korony cierniowey/ wielka kroplá Krwie Chrystusá Páná. PruszczKlejn 59. Ma te Relikwiie śś. Bożych znáczne ś. Maurycego/ ś. Plácidá Wyznawce/ y inszych w mnieyszych pártykułách/ tákże y znáczną pártykułę Krzyżá ś. PruszczKlejn 87. Krzyz z gałką postawiono [...] w Ktorą Partykuły Religiey z Głow Swietych Panienek od Swietey Vrsule zachowano y włozono, po trzy razy przy tey Gałcze wypiiaiąc z Pistoletow strzelali. KomonDziej 223. W rożnościách potraw nayduie się wiele pártykuł ostrych, iáko to siárczystych, Sáletrzánych, Słonych. CompMed 515. Ogień także z dymem się łącząc, mieć musi po części ziemnych, powietrznych y wodnistych pártykuł. BystrzInfElem Q4. Inne w teyże Kaplicy są Swiętości, znáczna Partykuła Drzewá KRZYŻA S. ChmielAteny II 195. Zábrał [...] Krzyż wielki złoty, drogi od kleynotow, droższy od Partykuły Drzewá Krzyża Swiętego w nim inkludowáney. ChmielAteny II 312. Jedynásty Krzyż złoty z pięciu Partykułami z Drzewá Krzyża s. ná Gorze Swięto-Krzyskiey, albo Łysey w Sędomirskim. ChmielAteny II 417. Gdy Solenná iest Processya, Solenizánt idzie z krzyżem z Partykułą Ligni sacri, przednim Thuriferi kádzący, Turczyn z laską dla porządku lepszego. ChmielAteny II 568.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK