Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: MONSTRA, MUNSZTRA || MUNSTRA, *MUNSZTR, MUNSTR, *MUSTRA, *MUSZTR

Słowniki:
SW notują
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil, SJP nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1610

Formy: lp M. m munstr; ż monstra // munsztra; D. m munsztru; B. m uż. nżyw. munstr // munsztr // musztr; ż monstrę // munsztrę; Ms. m albo ż munstrze // monstrze // munsztrze // mustrze; ~ lm M. m albo ż uż. nosob. monstry // musztry; D. m munsztrów; B. m uż. nosob. munsztra; m albo ż uż. nosob. monstry // musztry; Ms. m albo ż monstrach

Znaczenia:

1. »parada wojskowa, defilada«: Tegoż dniá piechotá páná Wáierá Starosty Puckiego po obiedzie vszykowána ná oboz K. I M nádeszlá Niemiecka/ ná monstre chorągwi siedm/ pod káżdą po 200. knechtow/ niebogáto odzianych/ ále w osoby y w muszkiety porządnych. BielDiar Aiij. KIedy dań oddawali Serwiusowi/ Tullius obráchował ludzi ośmdziesiąt tysięcy y cztery tysiące. A po śmierci onych trzech set Fabiuszow/ kiedy monstry czynili/ náleźli w sámym Rzymie ludzi po sto kroć sto tysięcy y siedm tysięcy/ y trzy stá y ośmnaście person. CezPiel 35. Rzecz trudna/ y niewypowiedźiána/ opisáć/ ábo wymowić/ iák tego wiele/ y sroga rzecz szło tey száráńcy/ ábo tego Kąkolu Bissurmáńskiego Czártowskiego/ ták przez Konstántynopol/ iák y ze wszytkich stron Państwá ták szeroko náśiádłego y możnego/ nuż co z inszych kráiow/ kto to może wiedźieć: bo y sam Cesarz nie wie/ áż będźie wiedźiał nád Dunáiem przy popiśie y munstrze. StarWyp A4.

2. »pokaz«: [...] tákesmy natę/ monstrę/ y okázyą Bissurmáńską/ ábo śierszenie piekielne/ począwszy przededniem y cáły dźień/ áż y kilká godźin w noc/ bez iadłá pátrzáli: y było zgołá co widzieć/ vpátrowáć/ y słyszeć/ y vważáć; á zwłaszczá ták srogo pótężnego Páná y Mónárchy y wszemu świátu strásznego [...]. StarWyp B-Bv. Idź á wracay się záraz: álbo chćiałem rzec rychło, á ia w tym czáśie popis y monstrę śiebie sámego odpráwię, przed Mátronámi powiátu tego, boinaczey z tęsknice poszáleć muszą. AndPiekBoh 14.