ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 03.06.2022
KAMIL, KAMILLUS rzecz. m
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1606
Formy: lp M. Kamil; Kamillus; B. uż. żyw. Kamilla; Ms. Kamillusie; ~ lm M. Kamillowie; D. Kamillów
Znaczenia:
1. »Marek Furiusz Kamillus (Marcus Furius Camillus) (ur. około 446 p.n.e., zm. 364 p.n.e.) – dowódca rzymski, 6-krotny trybun wojskowy. Jego sukcesy na polu bitwy zaowocowały nadaniem mu przydomka – „drugiego założyciela Rzymu”«: Przystałoć się tego nauczyć, jeśli nie z ksiąg, tedy przynajmniej z przykładów ludzi pogańskich, że publica praeferenda sunt privatis, przypomniawszy sobie onego Scypiona, Kamilla. Arystyda i inszych wiele, którzy to pokazali rzeczą samą, co powinni ojczyźnie, swych krzywd, siebie samych, domów swych, ojców, żon, dzieci, przyjaciół. sąsiad, zgoła, wszytkiego zapomniawszy, utile swego ojczyźnie swej miłej, aby była w pokoju, darowali. SkarRokCz II 36. Romulus Oćiec nász Rzym záłożył. Numa Capitolium. Ankus murámi obtoczył. Brutus od Tyránnow wyzwolił. Kámilus Fráncuzow z Miástá wypędźił ŻędzKom C3. O Kámilluśie Hetmánie y Diktatorze Rzymskim/ powiedáią/ iż targ był zrzućił/ który z Fráncuzámi Szláchtá Rzymska záwieráłá/ bez wiádomośći iego. BirkOboz 19. Jednym domem się Rzym stał, przenoście mieszkanie, Ustępujcie czym prędzej do Wejów, Rzymianie; Gdzie kiedy Rzym Francuzi obrócą w perzyny, Chcieliście, lecz rozradził Kamil przenosiny. PotFrasz3Kuk II 637.
2.przen. »bohater oddany ojczyźnie«: Już i siestrzeńcy w ozdób przyszłych progu: Że dom ten wszystek poświęcił się Bogu, Jako Fabiów Marsowi, I Kamillów Kapitolinowi. Szczęśliwa Manto, że ją para synów Niosła na ręku w poczet Apollinów, Szczęśliwa Lampido ona, Matka, dziewka i królewska żona. TwarSRytTur 66. Gdzież to w świecie można, aby żaden, a żaden z Panów nie znalazł się, który by więcej niż ojczyzny prywatnego interessu nie kochał? Gdzież to tak święty senat, gdzieby sami Arystydesowie, Epaminondowie, Kamillowie, Fabrycyjuszowie, Katonowie, Attykowie na walnych zasiadali kongressach? KonSSpos 121.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: DA