Słownik XVII wieku

Słowniki:
Kn, T, L (XVII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643

Formy: bezok. bestwić; ~ cz. ter. lp 1. os. bestwię; 3. os. bestwi; ~ tr. przyp. lp ż 3. os. bestwiełaby

Znaczenia:

1. »doprowadzać do wściekłości, jątrzyć, podżegać, szczuć«:

Rekcja: kogo, co, przeciw komu

Bestwię kogo. Effero, ferocem reddo. Ingaulinu/ inartinu/ gayku darau. SzyrDict 10. Zastalismy [w obozie] paskwile porozrzucane, besztwiące przeciwko starszyźnie i pułkownikom wojska. SobJListy 319.

◼ Przenośnie: ◼ Ma bydź [igiełka tablicy mierniczej] mosiężna nie żelázna, áby nie bestwieła igiełki magnesowey. SolGeom II 102.

2. »wywoływać pożądanie«:

Rekcja: kogo; bez rekcji

~Béstwię/ [...] Elicere cupiditatem coeundi: accendere libidinem equi […] Furnat matres equorum libido. Kn 20. Bestwię kogo. [...] 2) geil, wolluestig machen. [...] 2) rendre lacif. T III 34.

3. »odstraszać, przestraszać, płoszyć«:

Rekcja: kogo

Bestwię kogo. 1) wild, scheu machen. [...] 1) éfaroucher, rendre farouche. T III 34.

4.przen. »wbijać w dumę, pychę«:

Rekcja: kogo co

Nie wie [Narcyz] co widzi/ lecz się tymże rozpaliwa/ Y oczy ten błąd bestwi/ co y oszukiwa. OvOtwWPrzem 121. A wtem też przyszedł gospodarski goniec, Rzecz ma: "Na coś się ty, wilku, rozpasał, Żeś owce pańskie ze psem porozpłaszał? Nie pomnisz, wilku, gdyś w Rawie był w wieży [...] Mogłeś był zginąć, lecz się zmiłowano [...], I teraz nie wiesz, tu wygrana czyja, Darmo cię bestwi ta psia fantazyja. Raczej ty odstąp psa zdrajcę pańskiego, Bo cię przywiedzie do zginienia twego. BiałJBratBar I I, 586. Szkodá bestwić Piechotę/ y przyuczáć do kosztowney bárwy/ ponieważ nie delija bije/ y nie ná stroiu/ dobry żołnierz należy/ ále na dobrym ćwicz[e]niu w záżywániu oręża. FredKon 36. Bestwić kogo, enorgueillir. KulUszDyk 5.