Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»walka, kampania; miejsce bitwy, walki«: Druga/ y ten młody brat iego Krolewic Kázimierz/ choć to pierwsze pole iego y pierwsza woyná/ y człek młody/ ále serdeczny y odważny/ że stánie zá stárego y dobrego żołnierzá: bo sie gdzie nagorzey ná złe rázy náraża/ y szczęście ma. NowinyMosk A4-A4v. [...] naśi ich znieśli i wygrali pole, 9000. Moskwy trupem położywszy, i więceyby im byli szkodźili, tylko że Chmielnicki przekupił Tatarów, którzy podczas samey okazyi uszli z pola, przysławszy jednak w Marcu Polakom 40000. Tatarów, którzy śię zostali z częśćią Woyska Polskiego [...]. ŁubHist 91.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ marsowe pole:

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ dać pole: ▲ dzikie pole: Dźikié polé/ v. Pustynia. Kn 168. ▲ usłać pola trupem, usłać trupem: Oswobodziwszy Ruskie Litewskie y Białoruskie kraie, Usławszy Pola ich Trupem [...] Poszło Woysko do Zwiąsku. PasPam 119v. Ociec Łaskawy [...] usłał Sowicie Pola Trupem Ottomanskiem Bystre Nurty y bez brodne Donaiowe Głębokosci. PasPam 266v. Najpierwej ich [Sasów] pisarz koronny Potocki nazajutrz po terminie armisticii około Tomaszowa tak zbił, że na trzy mile drogę trupem usłał. OtwFDzieje 257. ▲ pole bitwy: Nie zmogła rádá zdrowa/ á niktorych z Lithwy Przeważyły prywaty: ztądże Polem bitwy Chroni się y dziś Gustaw/ Pánem będąc Wiśle: Dobrzyń/ y drogę dalszą máiąc ná vmyśle. TwarSLeg 26. ▲ [Pola] chłopskie: Polá zasiewne, często, ták Dworskie iáko y chłopskie obiechác, y wiele czego wysiáno rewidowác, y z regestrowác. HaurEk 116.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ kto [jest] jako bydło do obory gnany z pola: [...] Płakał przecię iako Bobr; a zełzami szczery Iad mu pryskał po Piersiach: kiedy Kawallery I swych widzi Rycerzow iednych, iako wory Na wozach: drugich iako bydło do Obory Gnanych zPola [...]. PotWoj 164. ◆ wywabiać w pole: ◆ kto [jest] jako bydło do obory gnany z pola: Iad mu pryskał po Piersiach: kiedy Kawallery I swych widzi Rycerzow iednych, iako wory Na wozach: drugich iako bydło do Obory Gnanych zPola. PotWoj 164. ◆ wywabić w pole: ◆ w pole wychodzić: ◆ w pole wyniść: ◆ w pola chodzić »brać udział w bitwach«: Sam bowiem zołnierz dobrowolnie Rectifikowac sie bedzie tak y naprawiac Albowiem dobrą maiąc do onych dzieł Rycerskich I odwag okazyą tę by miał zabawke W Pola chodzic Iezykow dostawac y wiezniow Czestemi nieprzyiacioł czatami nawiedzac. OpalKSat 115v.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● W tym się polu dobrze rodzi/ Po ktorym Gospodarz chodzi. RysProv XVII, 8. ● Broń mieyscem/ Rusnicá w lesie/ Kopija w polu/ Miecz ná vlicy/ Puginał w cieśni. Strászne są. ŻabPol B2. ●

POLE

Znaczenia:

składnik nazwy własnej hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ mit. Elizejskie Pola »«kraina wiecznej szczęśliwości, gdzie przebywały dusze zmarłych bohaterów i ludzi prawych; Elizjum«: Elizeyskie pola. die Elisejschen Felder. les champs Elisées, les champs Elisiens. T III 327. ▲ dzikie Pola (sz. zm.) »historyczna kraina nad dolnym Dnieprem«: [...] w Europie ná Ukráinie dzikie polá; są niesposobne do mięszkania. BystrzInfGeogr B3v.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]