Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*UNIWERSAŁ

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1610
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   uniwersał
liczba mnoga
M. uż. nosob.   uniwersały
B. uż. nosob.   uniwersały
N.   uniwersałami
Etymologia
łac. litterae universales 'pismo powszechne'
Znaczenia
»pismo króla lub prymasa ogłaszane w ważnym momencie politycznym«
  • – Názáiutrz do Rotmistrzow Vniwersały rozesłał/ nápomináiąc gorąco/ aby iáko naprędzey ku Orszy postepowali. BielDiar A.
  • – Naprzod tedy gdy iuż Vniwersał I. Krol. M. ábo I. M. Páná Hetmáná do wiádomośći ich prziydźie/ áby gotowáli się ná woynę/ nie lękliwie go prziymuią/ y owszem rádźi temu iż się im drogá otwiera do zápomágánia száłásow swych. CzyżAlf 61.
  • – [...] rozesłał [hetman] zárázem Vniwersały po wszytkich Grodách Podolskich/ Ruskich/ Bełskich/ áż do Bieczá y Przemyślá/ ostrzegáiąc o niebespieczeństwie. Pogrom A2.
  • – Nąm y Bachusowego Swięta niedali Spokoynie uczcic na konsysttęncyiey. Przysyłaią uniwersały iuż nie zgorącym roskazanięm ale zgorącą prozbą. PasPam 78v.
  • – Poszły potym do Ruszenia Uniwersały że by się Chorągwie sciągały pod kozierady bo tez iuz o moskwie były wiadomosci że się kupili. PasPam 87v.
  • – Y krola uięto zanos kiedy pozwolił z kancellaryiey Uniwersały na Seymiki przed Seymowe do woiewodzt[w] proponendo novam Electionem Stante vita. PasPam 188v.
  • – Smiesz WMMPan tak plugawe Swiatu podawac Scripta publicznemi Processami Uniwersałami, z Chanbą pieczęci koronney y posmiewiskiem U Narodow. PasPam 194.
  • – A przeto chcąc uczynić zá dosyc y wygodźić communi desiderio, rezolwował Krol I. M. P. N. M. y náznáczyć ráczył Seym walny w Wárszáwie, pro 30. Maij , ná co Vniversáły iuż powysyłáć kázał [...]. GazWarsz 1701 21V 1 nlb.
  • – Zawzięte duchy na uczynienie niesławnym panowania Augusta III nawet mu pomyśleć dobrze o kraju nie dopuściły, zrywając sejm dlatego, że sam król, nie z senatem, wydał na sejm uniwersały. KitPam 86.