Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

WZGLĄD

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1614
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   wzgląd
D.   względu
B. uż. nżyw.   wzgląd
N.   względem
Ms.   względzie
liczba mnoga
M. uż. nosob.   względy
B. uż. nosob.   względy
Znaczenia
1. »spojrzenie«
  • – One wásze wszeteczne względy po stronách/ niewiásty/ y wásze pánowie młodzi/ á co inszego iedno brzydkość czynią spustoszenia? BirkNiedz 15.
Związki frazeologiczne

  • wyprawić kogoś na względy:
  • »wysłać kogoś na zwiady«
    • – Aono ze był Szemberg wiadom Turkow wszędy Zatą był okazyą wyprawion na względy [...]. PotWoj 43.
    • Wyprawieł Noe Kruká, z Korabiá, ná względy, Ieśli wody opádły [...]. PotPocz 145.
2. »uwzględnianie kogo, czego, uważanie na kogo, na co«
  • – To wszytko wspomnieliśmy dla ohydzenia tey bezbożności: żeby ci ktorzy krzywd ludzkich srodze bronią/ dáleko pilniey i srożey krzywdy Bogá [...] y obelżenia wiáry Kátholickiey/ bez wszelkiego względu ná rzeczy doczesne bronili. SpInZąbMłot 141.
  • – Y to weszło w Koronnych Konstituciy Xięgi; Zeby chłopá Szlachcicem, purpurą siermięgi, Procz potwierdziwszy Seymem, Obozu nikędy Nie czynić, ná Hetmánską máiąc potym względy. PotPocz 15.
  • – [...] nie myślą o żadney ich reparacyi, przez wzgląd osobliwy na Antecessorow swoich, mowiąc, iak moy ociec albo dziad mieszkał, tak y ia mieszkać ch[c]ę bez żadney odmiany. LeszczStGłos 2.
Związki frazeologiczne

  • mieć wzgląd na kogoś:
  • »pamiętać o kimś, troszczyć się o kogoś, liczyć się z czyim zdaniem«
    • – Bog ordynował Serca Ludzkie że by obrac tego ktory by nie tylko na przednie ale y na ostatnie miał wzgląd koła. PasPam 241.
3. »poważanie«
  • – Dosyć w wielkim, utwoiey Miłości iest względzie, Po poiedynku, ktory nie wiemy czy będzie? CorMorszACyd 133.
  • – Drugi stan świecki iest mieyski. Co zá wzgląd, co zá poszánowánie tego stanu? w-ten czás mu się tylko kłániáią, gdy od nich pieniędzy pożyczáią, á potym nákármią obelgámi. MłodzKaz I, 36.
  • – Ztąd y uKrola, y uKrolewicza, W wielkim zostawał z swey godnosci względzie [...]. PotSyl 72.
Podhasła

WZGLĘDEM

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Najwcześniejsze poświadczenie:
1603
Znaczenia
1. »w sprawie czego, ze względu na co; co do czego«
  • – Konczyli Seym odłozywszy ostatek do kommissyiey w zględem uięcia woyska y obmyslenia zapłaty. PasPam 179.
  • – Zadnych donich praetextow szukać ani do zadnych Sądow z [s]trony pomięnionych domowych Rozruchow y Woyskowych kiedyz kolwiek uczynionych zwiąskow y konfederacey ani względem Sum naich uięcie y rozwiązanie erogowanych, zadnym sposobem do Sądu pociągać nie będzie. PasPam 211v.
2. »w stosunku do«
  • – Czemu człowiek siwieie á ledwie ktory zwierz? Człowiek względem ciáłá swego ma więcey mozgu niżeli ktory zwierz albo bydlę, ktory má wiele wilgości y flegmy, ktora zá uymą ciepła gniie, y zgniłą dáie materyą włosom, y ták siwizná się rodzi, ále o tym ieszcze niżey. TylkRoz 259.
  • – Cyrkuł Choryzontalny, iest to cyrkuł względem iakiego takiego mieysca ná ktorym zostaie ziemianin, z tegoż mieysca punktu prowadzony, dzielący ziemię ná dwie części, iedno pułsferze gorne, względem punktu Zenith nazwanego, ná ktorym iest ktory ziemianin. BystrzInfGeogr C1v.
3. »z powodu«
  • – Munsztuk zupełny hiszpański nakształt adziamskiego, [...] tego munsztuka dla kształtu, do stroju adziamskiego używają, względem krotochwil raczej, aniżeli z potrzeby. DorHipTur 158.
  • – Ciż chłopkowie przekładali skargę na chorągiew P. Lanckorunskiego, że mają względem stacjej szkody przez nię fl. 1012. InwPuck 18.