Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

WOLENTARZ, WOLONTARIUSZ, WOLONTER, WOLUNTAR, WOLUNTARZ, WOLUNTER

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: WOLENTARZ, *WOLONTARZ || WOLENTARIUSZ || WOLUNTARIUSZ, WOLUNTIER
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1625-1626
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   wolentarz
  woluntariusz
  woluntarz
D.   wolontera
B. uż. żyw.   wolontarza
  woluntariusza
  woluntara
N.   woluntariuszem
  woluntarzem
liczba mnoga
M. uż. osob.   wolontarze ||   woluntarze
  woluntariusze ||   woluntariuszowie
D.   woluntarzów ||   wolentarzów
  woluntariuszów
B. uż. osob.   wolentarzów
  woluntariuszów
N.   wolontarzami ||   wolentarzami
  woluntariuszami
  wolonterami
  woluntarami
Etymologia
łac. voluntarius
Znaczenia
»wojak służący bez żołdu; ochotnik«
  • – ...na ten czas Polsky Hetman Stanisław Żółkiewsky z quarcianem zołnierzem y Volontariuszow niemałą gromadą na Sarnowcu oboze[m] lezał czekaiąc na przyscie szkinderbaszy y Tatarów. OssJŻyw rkp. 19v.
  • – ...ich to własna Reguła iáko się powiedźiáło/ wiárę między pogány szczepić/ miedzy Heretyki y Schismátyki oney bronić/ á między Kátholiki przez náuczánie młodźi wszkołách y cwiczęnie ich/ wykorzeniáć grzechy/ y złosć wszeláką/ á nabożeństwo iáko na bárdźiey rozkrzewiać; ále tesz y dla tego że woluntáryuszow pomagáiących dobru pospolitemu/ pismo święte/ y káżda Rzeczpospolita wielcę á słusznie pochwala. SzemGrat 132.
  • – Żołnierz dobrowolny/ Woluntáryusz. Voluntarii milites [...] Euocati milites. Kn 1446.
  • Woluntariusze dobrze staneli, alie ich tez legło zaraz więcei siedemdziesiąt. VorLetSkarb 270.
  • – Woluntáryuszow/ y Ochotniká wprędkiey potrzebie może być w Woysku więcey/ ábowiem káżdy szláchćić/ nie tylko Pan ná Vkráinie iest ták porządny/ że konie/ Czeladź y insze Rynsztunki ma pogotowiu... FredKon 92.
  • – Ochotne Woysko Stroy kratki Wolęntarz to iest w Ciele Ludzkim Affekt Moia wielce MScia Panno, ktory od inszych zmysłow zadnych nieprzyimuiąc Ordynansow swoią własną rządzi się Imprezą I na ktorą kolwiek stronę zechce y sąm siebie y Serdeczną moze nakierować inklinacyią. PasPam 80.
  • – Przyłączono tedy Loznych do Wolęntarzow. PasPam 103.
  • – Luzni z Wolęntarzami tak odwaznie wpadaią na szyki ze ledwie Tatar tak natrze z goła wewszystkich sroga była ochota. PasPam 106v.
  • – Pytam co to za ludzie powieda ze woląntarze Pana Muraszki. PasPam 154v.
  • – Miech więm co za interes albo raczy praetensyią macie do Rzpty bywszy woląntarzami. PasPam 155v.
  • – Bywaią u nas w Polszcze żołnierze, co ich Woluntaryuszami zowią, czegoż się po nich spodziewać? MłodzKaz IV, 316.
  • – Tych voluntáriuszámi zwano, ktorzy się dobrowolnie zá Panow swych biiáli. AndPiekBoh 17.
  • – Przybiegli do Częstochowy hostilissimo animo; natrafiwszy szlachcica Zdziesiulskiego jadącego do miasta po chléb, tego zabił niejaki Nawa woluntier, szlachcic szląski hultaj... OtwFDziejeCzech 268.
  • – Woluntarzow tu wiele, lecz nie swáwolnych, bo swą wolę poddaiących Marsowi: Co Szlachcic, to szukacz sławy przez słuzbę woienną: w ktorey innych animowáć, sami z iedney sławy, nie z żołdu profitowáć maią in animo. ChmielAteny II 690.
  • – ...szedłem na Łebedynec, gdziem wziął z sobą P.Dunina za Woluntera... RadziwUDiar A2.
  • Die 29 Czerwca, rowno ze dniem nadciągnął w Łebedyncach z Powołoczy P. Budkowski Rotmistrz Pawołockiego Pułku we dwudziestu Kozakow, przybył też do nas za woluntara JMć P. Prószynski... RadziwUDiar A3v.
  • – ...wchodziłem do Miasta y stanąłem przed Jezuitami, kazawszy ludziom stanąc w polu ze wszystkiemi Officerami y woluntarami... RadziwUDiar A4v.
  • – Lecz jako przeczuwało serce me niesprawiedliwość w tym panie, służąc z nim wespół protun królewiczem za wolontera w cesarskim wojsku... RadziwHDiar 85.
Przenośnie
  • Wolęntarz to iest w Ciele Ludzkim Affekt.PasPam 80

WOLUNTARZ

rzecz.
m
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   woluntarz
N.   woluntarzem
liczba mnoga
M. uż. osob.   woluntarze
D.   woluntarzów
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji