Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

PROSTY

przym.
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1624-1639
Formy gramatyczne
Znaczenia
1. »nieodchylający się w żadną stronę, niewykrzywiony, niewygięty; równy«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • mat. anguł prosty:
  • »kąt = 90 st.«
    • – Te linije [...] stojąc na krzyżu, formują anguły proste. AquaPrax 172.
2. »nieskomplikowany«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • alembik pojedynkowy prosty:
    • Alámbik poiédynkowy/ prosty. Aeolipyla [...] Vesica metallica. [...]. Kn 5.
    • – Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. & alembik poiedynkowy, prosty. [...]. T III 4.
  • młyn prosty bydlęcy:
3. »niewykształcony, niekulturalny«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • proste chłopstwo:
    • – Tu miedzy prostym chłopstwem tabor swoy zatocze! DrobOpow 174.
  • chłopisko proste:
    • MAROUFLE [...] GRĄDAL grądalisko drąg chłopisko proste brzydkie [...] Słowo potworliwe łaiąc. DanKolaDyk II, 238.
  • prosty żołnierz:
    • – Siekł strzelał narazał się nie iak Hetman ale iak prosty Zołnierz. PasPam 107v.
    • – Ia iako prosty Zołnierz nierad się Specyałami pasę. PasPam 164.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • chłop prosty (sz. zm.):
    • – Masz li być złem popem/ ráczey bądź prostem chłopem. KnAd 482.
    • – Kto się szláchcicem urodzi/ á nie żyie przystoynie iáko wokácyia iego niesie [...] ten szláchectwo swoie máże/ y sromotę przodkom swoim czyni/ sam zá chłopá prostego nie stoiąc. StarKaz II, 509.
    • – Vyrzysz iuz nie tylko Woyska, ále [y g]romády Chłopow prostych z roznych Stron trzodámi ná zburzę[nie n]ieustrászonych murow zpędzone. OblJasGór 1.
    • – Z Siewierszczyzny były z Ruskich krain zaDnieprskich prostych chłopow siły edwadziescia tysięcy siekier. DrobOpow 172.
    • Nayprostszemu chłopu, Dosyć zostáć Szláchcicem ieszcze od Potopu. PotPocz 130.
    • – Wielu álbowiem iest niedoskonáłych lekárzow, ktorzy leczenia tey choroby [dworskiej] podeymuią się, á náwet y báby, chłopi prości, żydzi, etc. CompMed 406.
Związki frazeologiczne

  • kogo w proste chłopy postrzyc:
  • »uczynić kogo swoim poddanym, wasalem«
    • – Czekaymyz rychłoli Polak nas w proste chłopy postrzyze powoli Lecz komu ieszcze ręku wicią nie krępuie Niechze zawczasu przyszłe rzeczy upatruie. DrobOpow 77.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – [...] Nie mászli Cnoty, ábo nie wiesz temu co rzec, Nie rádziłbym ci głowy podnosić nád korzec, Zebyś nie wziął w n, wedle przypowieści strychem Niż być złym Gwárdyánem. lepiey prostym Mnichem. PotPocz 113.
  • Masz li być złem popem/ ráczey bądź prostem chłopem. KnAd 482.