Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BEŁT

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BEŁT, BELT
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   bełt ||   belt
D.   bełtu ||   beltu
B. uż. nżyw.   bełt ||   belt
N.   beltem ||   bełtem
Ms.   bełcie
liczba mnoga
M. uż. osob.   bełtowie ||   bełty
D.   bełtów
B. uż. nosob.   bełty
N.   bełty
Znaczenia
»strzała do kusz i proc albo krótka włócznia o niewielkim, wąskim grocie, dziryt«
  • – Rękę co bełt z rány wywłoczyłá/ Nowem postrzałem przytknęłá [Klorynda] do ciáłá. TasKochGoff 286.
  • – Strzałá prona spora. Cestrosphendone […] Plura similia in Bełt. Kn 1078.
  • – Zdomu Jastrzebcow (abo raczi Pobogow) slachcic wyszedł rano do roboty awty[m] nieprzyiacielska stras sprętka na nie[g]o przyskoczi a on dobywszy kuszy poki mu beltu stało odstrzeliwał się. HerbOr 184.
  • – Poydę a tymi bełty Dobruckie Harpiie scierwem na placu złozę samego zabiie Hardego Kantymiera. DrobOpow 176.
  • – Uderzeniem mocnym. Iáko Kule y gałki dáleko odbiiąmy, bełty y kamięnie z kusz wyrzucąmy, strzały z łukow wypuszczamy. SolArch 18.
  • – Kusza herb. […] Bystrzyccy zaś kładą ná kuszy bełt, Kuszę bez cięciwy y rękoieści, á pod tym wszystkim trzy wręby. NiesKor II II, 754.
  • Bełt. […] 2) Wurf=Pfeil. […] 2) javeline; javelot. T III 32.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • ślepy bełt:
    • – A ten, co na wiatr ślepym bełtem bije, Pewnie tu tego serca nie prz(e)szyje; JEZU najsłodszy, JEZU - ma miłości Do Ciebie strzały rzucam mych żądości. MorszZWybór 341.
  • jako bełt latać:
    • – [Sen o pannie z morza] A jeśli włosek - czesząc - mi zerwała, Swoim go pannom na morze ciskała, Za którym one - jako bełt - latały, Jedna przed drugą z rąk go wydzierały [...]. BorzNaw 90.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Z kuszą ná wroblé […] prożną/ béz béłtow. KnAd 1331.
Przenośnie
  • Wiárá tarc z Boskiey iest krwie/ y zskor Swiętych/ Gási ogniste miecze/ á przeklętych Bełt wzad obráca.JurkPieś C2
  • „Prawda, Feb[i]e, z twojej kusze Nieme bestyje martwej pozbywają dusze; Mój zasię bełt z pieszczonych wypuszczony rogów Przyjmie ciebie i twoich przechwalonych bogów”.ZimSRoks 13
Podhasła

BEŁTY
rzecz
(n)mos
blp

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
liczba mnoga
M. mos   bełtowie
nmos   bełty
Najwcześniejsze poświadczenie:
1601-1700
Znaczenia
 w lm  nazwa własna »herb szlachecki«
  • Bełtowie. Herb Morawskich. HerbOr 217.
  • – KOLENDA herbu Bełty. NiesKor II 558.