Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ALEKSANDER

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVIII)

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, SWil, SW, SJP


Najwcześniejsze poświadczenie: 1626-1639
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   Aleksander
D.   Aleksandra
C.   Aleksandrowi
B. uż. żyw.   Aleksandra
N.   Aleksandrem
Ms.   Aleksandrze
W.   Aleksandrze
liczba mnoga
D.   Aleksandrów
Znaczenia
1. nazwa osobowa »imię męskie«
  • Alexander Syn drugi w Wieliczce miał dom. TrepNekLib 88.
  • – Zasiada ná Stolicy Apostolskiey Ociec święty Alexander tego imienia VII. MerkPol 2.
  • – Czy rzucił [król] juki złota z Alexandrem? czy wieniec tegoż metallu z Juliuszem? czy sto par wołów ze Scipionem? czy podziękował? czy obiecał? PotWoj VIIv.
  • – Sędziowie [...] Supplikę podali do rąk Alexandrowi Xiążęciu. HistŚwież 196.
2. nazwa osobowa »król macedoński zwany Wielkim (356-323 p.n.e.)«
  • Alexander Wielki Kállistenesá pomowiwszy o zdrádę/ [...] zámknął go ze psem w żelázney klatce. BirkNagr 54.
  • – Ty Woyny nieznasz potrzebys niewidział Chyba nascienie kendy malowaną albo O wielkim Alexandrze słysząc tam gdzie wszkołach. OpalKSat 64.
  • – Odłosz naczas gorączkę y Febrę nie zdrową Daryusz Alexandrze, Daryusz nad głową Bierz nasię twardy kiris. PotWoj 209.
  • – Leda huczkiem Tatarskiem w Ukrainie rozkazowano y moglismy tak quarulari, iako niegdy Macedoni przed swoim Alexandrem. PotWoj XIIv.
  • – Iedno tylko, Wielkiego Alexándrá łoże, Przed ktorym w ten czás świát drżał, godne tego liczy Zeby ná niem, wieniec swoy; złożyłá Dziewiczy [Mintha]. PotPocz 52.
3.  przen.  »mężny i waleczny rycerz, władca«
  • – Iednym rázem pod Lipskiem w Roku P. 1632. Nouemb: 16. w polu szerokim stánął ten kwiát [król Gustaw Adolf]/ y nátárczywie vixtangens terram, iáko drugi W. Alexander/ padszy ná ostrą kosę śmierci/ vsechł/ y zginął/ iáko cień. BirkNagr 38.
  • – Póki świat młody i jeszcze był nowy, między ślepemi król był jednooki Kto się opiece dostał Homerowéj, choć nie było co, wyniósł pod obłoki [...] Dzisia, gdy świat lat stoi sześć tysięcy, znalazłby takich Aleksandrów więcej. PotMuzaKarp 59.
  • – Kto w cudzoziemskiej szarży pierwej muszkieterem Nie będzie, nie może nikt być oficyerem. Czemuż też nie mają być do szlachectwa stopnie? Niech Maćka Alexandrem wprzod zwą, nim go dopnie. PotFraszBrück I 508.