Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

SZERMIERZ

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: SERMIERZ, SZELMIERZ, SZERMIERZ, SZERMIRZ, SZYRMIERZ
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (szermierz, szyrmierz), Kn, T, L, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (jeszcze nie wydany)

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   szermierz ||   sermierz ||   szelmierz
C.   szermierzowi
B. uż. żyw.   szermierza
N.   szermierzem
liczba mnoga
M. uż. (n)osob.   szermirze ||   szyrmierze ||   szermierze
D.   szermierzów
C.   szermierzom
B. uż. osob.   szermierzów
uż. nosob.   szermierze
Etymologia
czes. šermiř, z z niem. schirmen
Znaczenia
1. »człowiek biegły we władaniu bronią sieczną«
  • – Vkazał Tánkred bok tarczą odkryty Znáć beło że był ćwiczonem szermierzem. TasKochGoff 144.
  • – Tym większym gniewem barziey zápalony Czarniecki zdrugiey náciera nan strony: A gdy on co raz iak Szermierz nań siecze Ten do krzyzowey Sztuki śię uciecze, Y błyskáwicą na niego woiuie. OblJasGór 42.
  • – Druga [chorągiew] takieyze Masci pienięzne zołnierze wiodła, y dwor Ulrykow, y harde Szermierze. DrobOpow 99.
  • – W złym Koniuraci rzeczy widząc razie [...] Wnet zaciągaią Szermierzow do szpady ChrośKon 4.
  • – Ten co uczy iák broni umieiętnie y zręcznie záżyć, iák nią robić Szermierz, Fechmistrz. DanKolaDyk 535.
  • Szelmierz, le maitre d'armes. KulUszDyk 194.
  • – Vczynił Chrystus Pan z Vczniámi swoimi/ iáko szermierz czyni mądry. Náuczy uczniá swego wszytkich sztuk szermierskich/ ále iednę sobie zostáwi/ á to dla tego áby záwsze przechodził vczniá swego [...]. BirkNiedz 11.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Po uięciu broni, szermierzá poznáć. FredPrzysł D1v.
  • – Co szydłem zárobisz to szermierzom wydaiész. KnAd 309.
Przenośnie
  • [...] chytrością dawnych zdrad czartow oszukány, Jáko niebiegły Szermierz legę przekonányDamKuligKról 287
2. »człowiek walczący publicznie dla przyjemności innych, też: zapaśnik, gladiator«
  • – [...] ludźi Stárodawnych pásownicy Szyrmierze Skoczkowie mieli Jęczmień w ustáwicznym y w powszechnym używániu SyrZiel 966.
  • Palestrita Zapasnik, Sermierz. SłowPolŁac 98.
  • Szermierze ci co się pięściami między sobą bili. DanKolaDyk 322.
  • – Plac [...] był piaskiem usypany, áby krew w siebie bráł, z bestyi albo szermierzow się rániących płynącą. ChmielAteny II 90.
3. »stronnik, pomocnik w walce, zabójca«
  • Decimus Brutus, ze nam dodał ręki Godźien iest za to chwały godźien dźięki Bo właśnie na czas od nas umowiony Dla bespieczeństwa szermierze sprowadźił Więc y wy do tey mieycie się obrony Wspomniawszy iako o wolność się wadźił. ChrośKon 15.
Znaczenia niepewne
1 lub 2:
  • – Oto idą Szermirze á chcemy pátrzyć iáko szermują. VolcDial 58.
  • – I wsze insze zabáwy/ mogą tu y łgarki Cygáńskie stánąć/ chciałem był rzec práktykarki. Mogą y zapáśnicy i szermierze swoie Wypráwiáć sztuki/ wolno wymyśláć y stroie. Wolno się y ná błazná mądremu bierzmowáć/ Wolno y bydź nim wiecznie/ wolno dokázowáć. MorszHRoz C2v.
  • – [...] wydłubáć ná Miedzi; wykłoł, wybił Szermierzowi Oko. ErnHand 86.