Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

CHOWAĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?), Kn (?), T (?), L (?)

Formy gramatyczne
bezokolicznik
  chować
czas teraźniejszy
lp 1. os.   chowam
3. os.   chowa
lm 1. os.   chowamy
3. os.   chowają
czas przeszły
lp m 3. os.   chował
n 3. os.   chowało
lm mos 3. os.   chowali
czas przyszły złożony
lp m 3. os.   będzie chować
nieosobowy czas przeszły
  chowano
Znaczenia
1. »mieć na swoim utrzymaniu, karmić«
  • – On swoiemi rządzi Maietnosciami a ona tez Swoiemi y kozde znich osobną chowało assystencyią. PasPam 82v.
  • – Litwa siła chowaią tych karmicielow. PasPam 103.
  • – Widzę trzeba was y z Panami Posłami Cięnko chowac to wy się będziecie czesto praezentowali w pokoiu. PasPam 175v.
  • – Narzekaią choc maią dosyć Ludzkosci y Traktamentu WKMSCi gdy by ich Sub stelniey chowac nieosiedział bymci się tam z nimi. PasPam 175v.
2. »przechowywać; zachowywać«
  • ~ Tegoż dniá przyiecháło 60. koni Moskwy od inszych w poselstwie do K. I. m. chcąc go mieć zá páná/ tylko żeby im religią chował/ áby kupcom wolno było z Moskwy do Polski/ y z Polski do moskwy bez przystáwow ieździć. BielDiar Cij.
  • ~ Znácżnie tego Pan Bog błogosławi komu to wszytko oraz da ná świecie: bo y ná łáskę swą z mátki go wywodzi/ y w łásce go swoiey chowa y w łáskę go swą bierze/ co wszytko żáłuiącym y frásobliwym nie ledaiako wymuie kłopotu/ y naypewniey lubo rożnie żáłosnych z sercá tego zmárłego żáłuiących WM. SpiżAkt G3.
  • – Owę kołową [mowę] od Xdza Piekarskiego przepisał ręką swoią y chował. PasPam 153.
  • – O ten zas List co do Czarnieckiego prosiłęm że by mi go kazał oddać powiedaiąc ze te y podobne okazyie chowąm sobie że by maneant Posteritati pro Testimonijs vitae meae [pozostały dla potomności jako świadectwo życia mego]. PasPam 162v.
  • – Chowąmy pro ultimaSiti [na ostateczną potrzebę] łaske y Panską W k MSCi P.N.Miłego Protekcyią. PasPam 284.
Związki frazeologiczne

  • chować coś w pamięci:
  • »pamiętać o czymś«
    • – Będzie to krolowi IoMSCi rzecz miła merita WMSCi w swoiey panskiey chować będzie pamięci y wszelaką nagradzac się będzie wdzięcznością. PasPam 142.
3. »grzebać«
  • – Olędrowie tez Niebożęta dziury w okrętach łatali zabitych wywozili chowali. PasPam 69v.
  • – Nie w iednym ich grobie Chowano kazimirza w kaplicy Zygmonta oyca iego. Michała zas w kącie po prawey ręce w kosciele w chodząc w kaplicy nie więm ktorego krola. PasPam 248.
4. »ukrywać«
  • – Gospodyniey niewidziałęm Bo tam oni zony tak chowaią za iey słonce niedoydzie. PasPam 163v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Związki frazeologiczne

  • żal w sercu chować:
  • »pamiętać urazę«
    • – Iechał dziś Xiądz Gołyński z urodzenia swego znaczny Zákonu OO. Jezuitow w kolasce, napada dwoch Wołoskich Towarzystwa, z Szablami dobytemi wołaiąc: bić tego etc. Kommissarza. [...] nie dla tego to wspominam, żebyśmy żal w sercach chować mieli, ále żeby y ci co słuchaią, y ci co podobno y czytać będą, widzieli y wiedzieli cośmy czynili, cośmy cierpieli. DanOstSwada I, 212.
  • chować w bawełny coś:
  • »mówić (o czymś) nie wprost, posługiwać się aluzjami«
    • – Życzę nie chowáć w bawełny Defektow, kto chce mieć odpust zupełny. DrużZbiór 409.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Ná rześ cię byśku chowáią przétoć dobry obrok dáią. KnAd 977.
  • Kto czéládź wiélką chowa/ i buduié: Ten/ by nawięcey miał/ wnét wyszáfuié. ábo: Drogę do vbostwá sobié gotuié. KnAd 376.
Podhasła

CHOWANY

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
odmiana złożona
lp M. m   chowany
n   chowane
B. m   chowanego
ż   chowaną
Najwcześniejsze poświadczenie:
1656-1688
Znaczenia
»oswojony«
  • – Ielenia tak że zywego Chowanego na powrozie przyprowadzili. PasPam 63v.
  • – Przysłał do mnie krol Io MSC Pana Straszewskiego sługę swego y z listami prosząc Solenniter [uroczyście] o darowanie wydry ktorą chowaną miałem. PasPam 251.
  • – Skoro rano potkał ią Dragąn niewiedząc co to, czy chowane czy dzikie uderzył Berdyszem zabił. PasPam 255.
  • – Wszyscy zanim nawet y ten [zając] chowany. PasPam 256v.