ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Wojciech Bystrzonowski

BystrzInfArtyl 1743 oryginał

INFORMACYA ARTYLERYINA o ammunicyi y ogniach woiennych

link do źródła

https://polona.pl/item-view/964fb2b2-9df4-4ab3-b596-8b8799cf5832?page=432

Odnotowano 24 cytatów z tego źródła

– Bomba: iest sfera dęta żelazna, lub zinnego metalu odlana, prochem suchym napełniona. BystrzInfArtyl P2v.

patrz: BOMBA

– Działa leią się z zelaża przedniego, albo spiżu. Pospoliciey z máteryi zmięszaney z cyny, miedzi y mosiądzu. BystrzInfArtyl O3v.

patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA

– Ognie tryumfalne ktorych Indzinierowie zażywaią w Feierwerkách są Race, młynki [...] kule iáśnieiące charaktery, cherby lub inne hieroglifiki się palące. BystrzInfArtyl P4.

patrz: CHARAKTER, CHARAKTER, HARAKTER, KARAKTER

– Według upodobaney imaginacyi każ z drzewa powyrabiać tábulaty. Ná nich dać pierwsze lineamenta czyli charakterow czyli iakich chcesz figur. BystrzInfArtyl Q2.

patrz: CHARAKTER, CHARAKTER, HARAKTER, KARAKTER

– Mozdzierz w ten sposob się nábiia. Wymiar prochu proporcyonálny ciężarowi ná przykład bomby, sypie się w mozdzierz. I reszta mieysca dla prochu w mozdzierzu naznaczonego, ieżeli prożna zostaie? sianem się wypełnia. A potym darniem według wewnętzney [!] cyrkumferencyi mozdzierza, dobiia. BystrzInfArtyl P2.

patrz: DOBIJAĆ

– Z experyencyi tákże rzecz doswiadczona, iż kula z większego działa wystrzelona wedwoch minutách godzinnych zá milę záleci, to iest 4000. krokow. BystrzInfArtyl Pv.

patrz: EKSPERIENCJA

– Ták zmięszaną materyą wylei ná stoł kámienny lub iáką blachę, y wystudzoną granizui wielkością orzecha láskowego. BystrzInfArtyl P3.

patrz: GRANIZOWAĆ

– Saletry siarki y węgli według proporcyi włoz w garnek, nálei wody, warz przez trzy lub cztery godziny, poki woda nie wywre.Tę massę ták wysusz, áby nieco wilgoci w niey zostáwiwszy, mogła się przez sito granizowáć. BystrzInfArtyl O3.

patrz: GRANIZOWAĆ SIĘ

– Ten proch iest massa z saletry, siárki i węgli zmięszana, pod pewną tych trzech ingredyencyi miarą, ugranizowana. Záczym cáły sposob robienia prochu záwisł, ná należytym wyczyszczeniu saletry y siárki, wypaleniu sposobnych węgli, pod pewną wagą tych trzech materyi zmięszaniu, y granizowaniu. BystrzInfArtyl O2.

patrz: GRANIZOWANIE

– Do Artyleryi álbo Jndzinieryi náleżą trzy náuki. Pirotechnia: o robieniu prochu. Tormentorologia: o działách y innych instrumentach woiennych. Pirobologia; o ogniach woiennych y tryumfalnych. PIROTECHNIA O prochu strzelniczym. BystrzInfArtyl O2.

patrz: INDZINIERIA, INDZINIERIA, INDZYNIERIA, INDŻYNIERIA

– Działá dwoiakiey są denominácyi: iedne co się zowią kanony álbo kartany [...] Drugie co się zowią kolubryny, álbo węzownice. BystrzInfArtyl O3v.

patrz: KARTAN, KARTAN, KARTANA, KARTANA, KARTUNA

– Według upodobaney imaginacyi każ z drzewa powyrabiać tábulaty. Ná nich dai pierwsze lineamenta czyli charakterow czyli iákich chcesz figur według należytey wielkości y od siebie odległości: áby lubo w ogniu mogły być dostatecznie rozeznane. BystrzInfArtyl Q2.

patrz: LINEAMENTA

– BystrzInfArtyl .

patrz: MATRIA

– Tyle bowiem drugie prochu armatnego potrzebuie naboi armaty, á niżeli tęgiego tego, ktory służy do naboiu ręczney strzelby. BystrzInfArtyl O3.

patrz: NABÓJ

– Siarki y żywicy po puł funta. Zetrzey ná proch tę máteryą, y nad wolnym ogniem w pateli rospuść. BystrzInfArtyl Q2v.

patrz: PATELA, PATELLA

– ...ná kołkách ták ie [race] pozawieszawszy rozporządzić by należało, y zapały iednostainą nicią pirotechniczną popodwodzić, áby z iednego końca nić zápalona pożar záwzięła y wszystkie race podpaliwszy, rázem w gorę wysadziłá. BystrzInfArtyl Q2v.

patrz: POPODWODZIĆ

– Tym sposobem się wyczyścia y wbiały proszek pulweryzuie saletra. BystrzInfArtyl O2v.

patrz: PULWERYZOWAĆ

– Wydrożone litery lub figury inne, cienko rozciągnioną bawełną ponakłádai. Siarką utartą ponátrząsai, y prochem tartym spiritu vini rozprawnym powiedź. BystrzInfArtyl Q2.

patrz: ROZPRAWNY

– Ná ten tálerzyk násyp prochu suchego, wysokością dyametru łádunku, y mocno záwiąż sznurkiem. BystrzInfArtyl Q.

patrz: TALERZYK

– Gdy iuż do wierzchu, nie co zostawuiąc mieysca, nábiiesz łádunek, tálerzykiem z drewna, lub tektury według dyametru łádunku wyrobionym, y we srzodku dziurawym przykryi racową máteryą, dobrze go ná klei osadziwszy. BystrzInfArtyl Q.

patrz: TEKTURA

– W wiązki związane wysusz ná słońcu, álbo w piecu. BystrzInfArtyl O2v.

patrz: WIĄZKA, WIĄZKA, WIĄŻKA

– ...krzywo wiercona [raca] nie poidzie prosto, y prędko się rozpuknie. BystrzInfArtyl Q1.

patrz: WIERCIANY, WIERCIANY, WIERCIONY

– Ani przed czasem pożnego ich puszczania wiercone: áby materya niewietrzała, áni się osypowałá w wierceniu. BystrzInfArtyl Q.

patrz: WIETRZEĆ

– Stárpoświecki dawnych woiownikow sposob woiowania był iedyny w ręcz, mieczem, dzidą, łukiem, kuszą, alboli inną reczną armaturą. BystrzInfArtyl O2.

patrz: WRĄCZ, WRĘCZ