W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 24.01.2025
ÓSMAK rzecz. m
Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (XVII), SWil, SW, SJP (w in. znacz.) notują
SStp nie notują
Formy: lp M. ósmak; D. ósmaka; ~ lm M. uż. nosob. ósmaki
Znaczenia:
1. »moneta o wartości ośmiu jednostek, np. groszy«: Osmak Polski. (bo Litewski iést grosz Polski prosty i dwá pieniążki) ośm groszy/ ábo dźiéwięć. Vrt stáry/ téraz go przybyło Didrachmum […] Vigessis […] Centum quadrantes […] Sicilicus, vel siciliquus, vel sicilicum […] quarta pars vnciae, didrachmo par, sex scrupula valet, semunciam secat, cuius est dimidium […]. Kn 641. Osmak polski/ Didrachmum, oigessis, centum quadrantes grossus polonicus SzyrDict 273. Osmak Litewski/ Octo nummi SzyrDict 273. Monetá Srebrna. [...] 3. Quatrogrossate álbo Osmaki/ ná ktorych stoi wyráżona IIII. Liczbá/ pláći ieden 8. soldow. DelicWłos 301. Nazwiska monety ná Ukrainie, Szala znaczy gro: 6. Czech gro: 3. Lacka álbo Osmak, grosz. Kopa zło: 2. Talar zło: 3. OrłowDef 183. W Wojewodztwie zaś Kiiowskim oprocz specyfikowaney monety, idzie Szach po grosży 6. Czech po groszy 3. Lacka, albo Osmak po groszu, Kopa facit złotych 2. Talar złotych 3. Piętak miedziany groszy 15. ChmielAteny IV 421. Osmak, g. a. [...] 2) ein Achtgroschen Stück. [...] 2) piéce de huit; monoïe qui vaut huit gros. T III 1272.
2. »ósma część miary«: Od palenia Gorzałek/ bánie/ kotłá/ káżdy w Mieśćie y Miásteczkách/ powinien dáć po groszy dwádźieśćiá y cztery; á ná wśiách po groszy dwánaśćie: á znowu od szynkowánia gorzałki/ od káżdey kwarty po dwá pieniądze biele; ábo od Osmaká słodu gorzałczánego/ po groszy cztery Litewskich. KonstSejm1626 18.
3. »liczba osiem«: Osmak/ liczbá ośm zámykáiąca. Osmká dici posset, vt dwoyká/ troyká/ czwórká/ sed duriùs est, et osmek/ vt dźiéśiąték/ quod vsitatum est. Octonarius numerus […]. Kn 641. Osmak, g. a. 1) Zahl von Achten. [...] 1) un nombre de huit. [...]. T III 1272.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: RB