Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: ŁAMANINA, *ŁOMANINA

Słowniki:
SXVI (łamanina; w in. zn.), T (łamanina), L (łamanina; XVII), SWil (łamanina), SW (łamanina), SJP (łamanina) notują
SStp, Kn nie notują

Formy: lp M. łamanina; D. łamaniny; N. łamaniną; Ms. łamaninie; ~ lm M. łomaniny; D. łamanin

Znaczenia:

1. w lm »odłamki pokruszonego, rozwalonego muru, rumowisko«: GRAVOISI, subst. m. (les Maçons disent GRAVAS.) (Menuës d[è]molitions de bastiment.) Rudera, erum, n. pl. Vitr. OBALINY łomaniny budynku Rumy sztuki walące się álbo umyślnie łąmane. DanKolaDyk II, 100.

2. »miejsce, w którym coś jest zgięte, załamane, zagięcie, załom«: Iesli wtem hornuerku zalamanym w lamaninie od czoła zechcesz dac rawelinek wposrzodku, dla umocnienia onego, tego yto moze uczynic [...]. NarArch 84. Figura Trzecia a aprosza wał bc wyskok cd galeria przez pochyłosc drogi dc galeria tasz prze[z] row e f g h - Lamanina podkopow i k l m Piec do podsady prochow. NarArch 133. Dla wolnieyszey exchalacyi dymu, y łátwieyszego wymiatania sadzy, anfraktow y łamaniny w kominach Architektowi wystrzegáć się należy. BystrzInfArch E2v. Ná linii podłużney należy za skali według modelu kolumnacyi wydzielić liczbę y szerokość kolumnacyi oraz międzysłupia ták ná kaplice pobocznie pomnieysze, iáko y pryncypalne, ieżeli ma być Kościoł krzyżowy. Szerokość zakrystyi, skarbcu, ścian pryncypalnych, drzwi ieżeli pobocznie być maią, okien, Ołtarzy. Zgołá tych wszystkich części struktury, ktorymi według długości szerokości y wszelkiey iey łamaniny ma ná iákim polu osiadać. BystrzInfArch D-Dv. Pierwszy zaś fundament fortyfikowania mieysc nieregularnych iest, inwestygácya należyta wszystkich iego ścian y angułow, álbo łámanin y anfraktow, y z tąd decyzya, iáka ktorey części być powinna fortyfikácya. BystrzInfArchW I3. Linia prosta mieysca iákiego żadney niemaiąca łamaniny, gdy iest tak długa, że długością swoią przechodzi długość wszelką kortyny, ktorey wymiar wyznaczony naywiększy ná stop 500. ma się fortyfikować bástyonámi ná teyże linii osadzonemi. BystrzInfArchW I3. Ta szklana rurka w końcu swoim dolnym ma być esowata, w samym końcu łamaniny ma mieć, gałkę z otwartym meatem: áby powietrze mogło wolno wchodzić y wychodzić. BystrzInfElem R-Rv.

3. »zmieszanie ze sobą kilku różnych substancji«: Tám gdy Cukry y márcypany rozmáitemi wykształtowáne formámi, łamániną okrasę swę trácić poczęły, gdy smákowite trunki smák y sercá vweselác záczęli, piłem do oney Pániey Fráncuskiey, tá spełniáiąc piłá do tey, w ktorey myśl, oko, y serce było zánurzone moie, tá pełną obráca do mnie z niewypowiedziánym vkontentowániem moim. AndPiekBoh 99.

4. »o podłożu: nierówne, wyboiste«: Łamanina. grundloser Weg, grundloser Boden. chemin creux & impracticable; terrein marécageux ou fort bourbeux. T III 710.