Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1603

Formy: lp M. m łaskawy; n łaskawe; D. ż łaskawej; B. ż łaskawą; n łaskawe; N. m łaskawym; n łaskawym; Ms. ż łaskawej; W. m łaskawy; ~ odmiana niezłożona lp M. m łaskaw

Znaczenia:

1. »będący wyrazem przychylności, łagodny«: Nikt niedoczyta się w Sercu moim ze bym miał być in Reprobum sensum [pod naganę] Łaskawe iego Naiasnieyszego Maiestatu Panowanie. PasPam 136. Przypuszczam się na respekt [...] Czekaiąc łaskawey od W MM Paniey deklaracyiey. PasPam 223v. Niemoze tedy zła Fortuna dobrych Oyczyzny ukrzywdzić Synow ktorych Ręka Boska wswoiey Łaskawey konserwuie Protekcyiey. PasPam 269v.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ łaskawym okiem:

2. »okazujący łaskę, miłościwy«: [Penelopa] Woli ták ná świećie żyć w tym to wdowiem stanie/ A płácze vstáwicznie po swym miłym Panie. Bá y mnieć go samemu wierá bárzo lito/ Gdyż łáskaw był ná czeładź/ lepsze dawał myto. PaxUlis H2. O Boze dobry Boze nasz Łaskawy Niepoięte są czynow Twoich sprawy [...] Z małego wielkiem, wnet z wielkiego małęm Uczynisz Snadnie trząsniesz Swiatem całęm. PasPam 109v. Ociec Łaskawy pogroziwszy nąm znowu obeyrzał się okiem miłosierdzia Swego Redintegrował in Triduo Narodu Polskiego sławę się Zemscić do Woli krwie Braterskiey. PasPam 266v. Gdy Sama Panna z Iowiszem Łaskawym Rządy Roczne obeymie przy Pokoiu Prawym wszystkiego się dobrego spodziewac potrzeba. PasPam 272.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ łaskawy Panie:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ łaskawym na kogoś oglądać się okiem: ◆ kto łaskaw »kto zechce«: Proszę przynaymniey z piętnascie koni dla kompaniey kto łaskaw abądzcie gotowi kiedy nas tam poczną bic. PasPam 98.

3. »o zwierzęciu: oswojony«: W tym zas osobliwą miałęm Complacencyią zem zaw[sze] zwierzow tak cwiczył ze to y łaskawe było y zepsy przestawało y rowno ze psy swego dzikiego Brata goniło. PasPam 256-256v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ łaskawym na kogoś wejrzeć okiem:

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Od łáskáwey ręki ábo nátury bárziey boli. KnAd 764.