W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 13.12.2018
*ŁUPIĆ SIĘ czas. ndk
Słowniki:
SXVI, Kn, T (w ramach hasła Łupić), L (w cytatach do hasła Łupić, XVII), SWil (w ramach hasła Łupić), SW (w ramach hasła Łupić), SJP (w ramach hasła Łupić) notują
SStp nie notują
Formy: cz. ter. lp 3. os. łupi się; lm 3. os. łupią się
Znaczenia:
1. »o drzewie: obłazić z kory, łuszczyć się«: Łupi się drzéwo/ Remittit arbor librum [...]. Kn 374. Łupię. *1) die haut vom Thiere abziehen; abhäuten. 2) abrinden; die Rinde vom Baume ziehen. 3) schinden, rauben, plündern. 4) berauben, entsetzen. 1) écorcher; ộter, ènlever la peau; dépoüiller. 2) écorcer, péler, lever l'écorce. 3) écorcher, piller, tondre; prendre de force. 4) dépoüiller, priver qu. de qu. ch. § 1) łupić (odzierać) ze skory zaiąca. 2) łupić ze skory drzewo. 3) łupić ludzie, miasta; nie tylko ich ze skory ale i z mięsa łupią. 4) złupił go ze wszystkich praw. łupi się drzewo. dieser Baum löset sich von der Rinde ab. cet arbre s'écorce, quitte son écorce, se sépare de l'écorce. T III 766-767.
2. »o zwierzętach: zmieniać okresowo sierść, skórę, upierzenie«
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: od przysł.: Głupi sam się ze skóry łupi. Z dowcipu Lisy chwalą, lecz ten bárdzo głupi, Co ná zimę, ná mroży [!], z Kożucha się łupi Lecie iáko sobie chce, kożuch; ále zimie Nie zwierz, człowiek go czásem, choć w izbie, nie zdeymie A ty opák nieboże, bo pokiś był młody, Miałeś Rysie, Sobole, do ciáłá wygody. PotPocz 111.
3.indyw. »o kobiecie: być niewierną, zdradzać«: Ale są i tacy, Co się im żonki łupią, a nie gniewają się: I bywa tam pan N., pani N., panna N., ksiądz N. Panowie małżonkowie, choć rogi na głowie Prawie widomo noszą, przecie ich nie czują. OpalŁCoś 255.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
ŁUPIĄCY SIĘ
im. przym. czyn.
Formy: lp M. m łupiący się
Znaczenia:
»o korze: odchodząca od drzewa, łuszcząca się; łatwa do oderwania«: Łupiący się łácno/ łupisty/ łácny do obłupienia [...] Cui cortex est extrabilis. Kn 374.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: WM