▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ łzy krokodylowe: Wánná niech będzie pełna łez krokodilowych. AndPiekBoh 10. LARME [...] ON APPELLE proverbialement, Des larmes de crocodile, des larmes feintes [...] ŁZY KROKODYLOWE zmyślone [...] Płakać kogo łzami krokodylowemi. DanKolaDyk II, 189. DE CROCODILE [...] ON APPELLE Des larmes de crocodile, (des larmes feintes [et] trompeuses) Lacrymae crocodilinae. FICTAE LACRIMAE. ŁZY krokodylowe zmyślone, zdradliwe, nieszczere. DanKolaDyk I, 400.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Z klechy Pleban/ z chłopá Pan/ z niedołęgi żołnierz. łzi gorę wybijają. ŻabPol A2.

◼ Przenośnie: ◼ Dąm radości y nadzieie naszey wgorzkie obrociły się nąm łzy. PasPam 207v.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ omyć łzami (sz. zm.) »płakać«: y dlá tego tenże święty Doktor rozumie że w Lewityku roskazał Bog nogi y trzewá płokáć w wodźie/ ábysmy nikczemne myśli ktore do nas przylnęli[!] z świetckich zabaw łzámi omyli/ áby Boska miłość ofiárę sercá nászego zápaliłá. AlvPakWyk 232. Y omywszy łzámi sumnienie swoie przedtym/ powtore omywał ręce swoie do ofiárowánia hostyiey przystępuiąc [...]. StarKaz 51. A my powiáda ná przyięcie sámego Bogá do sercá nászego/ w tym Naświętszym Sákrámenćie nie mamy się poświęcić/ y przygotowáć przez spowiedź y pokutę świętą/ y nie mamy omyć łzámi száty sumnienia nászego? StarKaz 56. Niebieski Kaladrion, lubo w pazurach będąc złośliwey Synagogi Jástrzębow Chrystus JEZUS, iuż iuż ná schyłku będącego żywota wiecznego Piotrá S: weyrzeniem łáskawym odwrocił od śmierci, pociągnął do siebie, że serdecznemi łzami omył nieprawość swoię. SerZapł F3.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ umyć coś łzami »mocno płakać; opłakać coś; zdjąć z siebie winę poprzez cierpienie«: Niestetyż, co uczynię? Jaż niespodziewanej Mam krzywdy mścić, dobywszy szable niebłaganej? Czyli lekką uwagę niedbalstwem pokryję, A w kącie kędy siedząc, twarz łzami umyję? Bo choćbym zdrowia zbawił starca upornego, Choćbym do szczętu wszystek dom wyniszczył jego, Tem słabo nasycą się moje rozgniewania, Raczej do ostatniego przypędzą skonania. ArKochOrlCz III 322. Duszo moiá ieśli chcesz pożywać tego chlebá Anyelskiego z Ołtarzá Páńskiego; iesli pożywáiąc Ciáłá y krwie Zbáwićielá twoiego/ chcesz się przemienić w náturę iego Boską/ weyźrzyże pierwey sámá w siebie/ á obacz ieśli godnie przystępuiesz/ ieśliś się vmyłá do tego stołu idąc łzámi gorzkośći zá grzechy twoie/ ieśliś otáriá ręce towálnią pokuty z niepráwośći twoich/ ieśliś się vpokorzyłá kłaniáiąc sie ná twarz swoię przed tym gospodarzem szczodrobliwym/ ktory ćię Ciáłem y krwią swoią przenadroższą bánkietuie/ ktoryć żywot wiekuisty dáruie/ ktory ćię przemienia w siebie sámego. StarKaz 64. ◆ umywać kogoś łzami »oczyszczać kogoś z win własnym cierpieniem«: Ná bánkiet Chrystosow i dac mamy się łzami vmywáć tuwalnią pokuty v ćierać, y czołem w źiemię biiąc, pokornie gospodarzá niebá y ziemie witáć StarKaz 64. ◆ umywać coś łzami »wyrażać żal, płakać nad czymś«: Dla tegoć S. Grześnicá Mágdálená záwsze się do nożek Chrystusá uczącego bráłá, álbo u nich siedząc: to iest w nabożney konsiderácyi maiąc, iáko owe nogi tor y bitą drogę ieyże, tudźiesz y innym błądzącym ludźiom pokázywáły, albo ie łzami umywaiąc y całuiąc. GawłowŚlady B2v. ◆ łzami omyty, omyty we łzach: Ciało potem jego Z Chocimia do Kamieńca poszło Podolskiego, A stamtąd do Ostroga, gdzie łzami omyte Od małżonki, włożone pod marmory ryte: Godne, godne mauzolów i pamięci wiecznéj, Żeby obraz i przykład miał wiek ostateczny. PotWoj1924 254. Posyłam omyte We łzách wzdychánia/ z mey włásney z zrzenice Ktore ná pápier láły się przez lice. ZawiszaMiłość D2.