Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1606

Formy: lp M. śnieg; D. śniegu; B. uż. nżyw. śnieg; Ms. śniegu; ~ lm M. uż. nosob. śniegi; N. śniegami

Znaczenia:

»opad atmosferyczny«: Sposob chłodzenia śniegámi nálazł Nero/ napoy w sklánym naczyniu w śniegu zákopuiąc. PetrJWod 30. Zima w śnieg bogácieie. Wiosna w kwiatki syta. GawDworz 31. Zle było z owemi snopami drapać się dogory po sniegu na wał. PasPam 59. Napadły wielkie Słoty Sniegi poczęły Litwie konie Szwankowac. PasPam 113v. Owi idą 300 koni, Obaczył ich Szylwacht zdaleka po Sniegu zakołatał wokno. PasPam 154v. Dragani po rozbierali ich do naga y pognali do lassa zadrugiemi w snieg srogi. PasPam 157v. Spadły Sniegi szkody poczyniły wielkie bo zyta iuz na ten czas kwitnęły. PasPam 178v. Sniegi upadły po kolano koniowi kwiat powarzyły Sady y insze Fructifera [drzewa owocowe] popsowały bo lezały Tydzien. PasPam 178v. Snieg y Mroz na W Niebo w Stąpienie Panskie. PasPam 178v marg. Ze iuz daley niebyło tropu po Sniegu za ową płonią cale Conclusum [ustalono] że utonął. PasPam 186. Nie uiechałęm opuł mile począł się kurzuc snieg. PasPam 221. Napadły potym Iesienne Słoty, Sniegi, mrozy tak że drugi swego konia niepoznał rano wstawszy. PasPam 244v. Zima tego Roku była własnie Włoska bo wszyst[ka] bez Sniegu y mrozu na Saniach nic nieiezdzono Rzeki niestawały, Trawy zielone. PasPam 257v-258. Marzec był tak ciepły, suchy y węsoły ze prawie przeciwko naturze swoiey. Dopiero w kwietniu Sniegi y mrozy. PasPam 258. Zimy tego roku nie było nic, ani Sniegu, ani Mrozow. PasPam 282.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ nad śnieg »bardziej niż śnieg«: Oczy nad kruki/ płeć nad śnieg ozdobna/ Usta kanarskich rumieńsze korali/ Pierś w Alabastrze. TwarSDaf 62.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ biały jak śnieg: A száty jegoz [Jezusa Chrystusa na górze Tabor] stáły śię łśniące, bárzo białe jáko śnieg, jákich blecharz ná źiemi nie może wybielić. NT Mk 9, 3. A száty jego [Jezusa Chrystusa na górze Tabor] stáły śię łsniące y bárzo białe jáko śnieg/ jákich blecharz ná źiemi nie może wybielić. BG Mk 9, 3.

◼ Przenośnie: ◼ NIe bárżo mi sie Xięże, tá wászá ozdobá, Ze Kruká Herbem nosisz, w Sygnecie podobá, Kruk czarny z przyrodzenia á do tego krádnie, Y kryie w dźiory, káżdą rzecz ktorey dopádnie. Wierny zásię Kátholik á dopieroż Xięża? Ták biały być powinien że y śnieg zwycięża, Z tąd wam Alby przystoią ná y mieysce Effodu. To zle, łábęciem z wierzchu, Krukiem być ze spodu. PotPocz 148.