W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 09.02.2021
Warianty fonetyczne:
ACHATEK, AGATEK
Słowniki:
SXVI (
agatek),
Kn (
achatek),
T (
agatek),
L (
agatek; XVIII),
SW (
achatek) notują
SStp,
SWil,
SJP nie notują
Znaczenia: »kamień półszlachetny, odmiana kwarcu, agat«: Acháték/ kámień drogi/ Achates. Kn 4.
Achatku, który się rad przed nieszczęściem przyska, Tak i Panna [Matka Boska] ostrzega człeka, gdy śmierć bliska. KochOgrTur 154.
Od złota dachy; balki y podwoie Przyozdabiały Kunszt machiny wszytki Zewnątrz błyszczały niezmarmuru sciany Swiecił Achatek przeż [!] się nie wpaiany. LucChrośPhar 331.
Ambrosius piszący o Kámięniách wspomina że widźiał Achátek z Xiężycem y kołámi Niebieskiemi. ChmielAteny1745 I 549.
ACHATEK, po Łáćinie Achates, rożnego koloru znáyduiący sie, osobliwie Indyiski, rożne figury, częstokroć to drzewá, to rzek, skał reprezentuiący. ChmielAteny1745 I 549.
Pomaga ná ukąszenie wężá, broni od piorunow, siły wzmacnia, burze odwraca, przez iákąś antypatyą w ustá wzięty prágnienie gáśi teste Solino et Plinio. U Pyrrusa Krolá Epyru według Soliná Autorá był Achátek dziewięć Muz z Insigniami y Apolliná wyrażáiący. ChmielAteny1745 I 549.
W Skárbcu S. Márká w Wenecyi iest Achátek, głowę ukoronowáną reprezentuiący, iáko świádczy Leander ChmielAteny1745 I 549.
W Drugiey Kamerze znáyduią się, w szatach pięknych, Rostruchany, á te są z pereł, perłowych Macic, z Kryształu, Topazow, Achatkow. ChmielAteny II 238.
I u Pyrrusa Krola był w pierścieniu Achatek kamień ztąd nie oszacowanany iż na nim dziewięć muzow y Apollo Bożek wierszopisow byli wyrznięci. ChmielAteny III 340-341.
Agat. Agatek. g. a. Agat- oder Gagat-Stein. agate une pierre prétieuse. T III 3.
# Użycia metajęzykowe:
#
Achat, Achatek, g. a. vid. Agat. T III 2
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz achates, agat.