W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 08.07.2010
ACHATES rzecz. m
Słowniki:
SXVI, L (bez cyt.), SWil (w in. zn.), SW notują
SStp, Kn, T, SJP nie notują
Formy: lp M. achates; D. achatesa; N. achatesem
Etymologia: <łac. achates, z gr.>
Znaczenia:
»kamień półszlachetny, odmiana kwarcu, agat:«: UCzynisz też nápiersnik [...]. Y násádzisz weń pełno kámienia/ cztery rzędy kámienia [...]. A w trzecim rzędzie: Linkurius/ Achátes/ y Ametyst. BG Wj 28, 15-19. Y násádzili weń cztery rzędy kámienia tym porządkiem: Sárdius/ Topazius y Smárágd/ w rzędzie pierwszym. A w drugim rzędzie/ kárbunkuł, Sáfir i Iáspis. A w trzecim rzędzie/ Linkurius, Achátes/ y Ametist. BG Wj 39, 10-12. [...] krol Pyrrhus miał pierścionek ná pálcu/ z kámieniem Achátesem/ ná ktorym kámieniu wyryte były dziewięć Muz z znákami swoiemi. StarKaz II, 562. [...] między kolumnami iest iedna wielkiego szácunku ledwie nie wszystkie genera kamieni droższych w sobie inkluduiąca, to iest porfiru, iaspisu rożnego, Achatesa, kalcedonu etc. ChmielAteny II 173.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
ACHATES
Znaczenia:
nazwa osobowa »przyjaciel mitycznego Eneasza«: W ktorym tedy y Książe mieszał się obłoku/ Strzegąc iáko Achátes Paná swego boku: Gdzież mu było pod Chocim przepaść ná Pegázie/ Zeby y w tym Oyczyźnie dopomogł był razie. TwarSLeg 20.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

Patrz agat, agatek, achatek, gagatek.
Autorka: TS