Data ostatniej modyfikacji: 03.11.2014
AGATOWY przym.
Słowniki:
SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656
Formy: lp M. m agatowy; ż agatowa; D. m agatowego; lm N. agatowemi
Znaczenia:
»zrobiony z agatu«: Czareczka Agatowa w złoto oprawna. ArchRadziw 1656 78, 2. Manele złote z sztukami agatowemi osmią. ArchRadziw 1667 92, 3. Pierścień agatowy, dyamentami sadzony. InwWilan 33. Czara agatowa, biała, denko w złoto oprawne. InwWilan 41. Decymka Agatowa przy ktorey Metalik Filigranowey roboty zepsowany. ArchRadziw 1721 176, 28. Balsamka Agatowa nie oprawna. ArchRadziw 1721 176, 3. Wierzch malenki Agatowy we złoto y Szmelc oprawny. ArchRadziw 1721 176, 3. Stolica Krolestwá tego iest tegoż imienia Walencya, gdzie w Archikatedralnym Kościele iest Kielich Agatowy z Ostatniey Wieczerzy Pańskiey, Koszulka Całodźianá (nie szyta) PANA JEZUSA maleńkiego, Nayświętszey PANNY Mleko, Włosy y Grzebień, w puszce bogatey asserwowáne. ChmielAteny II 21-22. Monstráncya wielka szczerozłota, maiąca ná sobie większych y mnieyszych dyamentow 9. tysięcy 600. á rubinow y szmarágow 5. tysięcy: Puszka Agatowa duża; Grob Pański srebrny cały, misterney roboty. ChmielAteny II 28. W Walencyi mieście Hiszpańskim, pokazuią Kielich agatowy twierdząc, iż iest z Wieczerzy także Pańskiey, Sit sub judice lis. ChmielAteny III 113.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: agatowy kamień: [...] jest tam stół, cała tablica stołowa [...], z kamienia ametystowego; dwie wysokie kolumny z kamienia agatowego rznięte. ZawiszaPam 95-96. W Kościele Nayświętszey PANNY Snieżney iest 20. kilka species rożnych Kości Swiętych: w Kościele w Niebowzięcia PANNY MARYI, Mensa ná ktorey celebruią, iest całá z Agatowego kamienia, Krucyfix kamienny, ale miętki iak żywe ciało, cudami słynący; gdzie iest Ołtarzow 35. ChmielAteny II 306. W Tatrách gorach znayduią się ZŁOTE, SREBRNE żyły, Dyamenty y Rubiny według Starowolskiego: w Gruntach Elbląskich znáyduią się Dyamenty, Perły, Agatowy kamień: Horyń rzeka Wołyńska miewá czasem Perły w sobie: Odolanow w Woiewodztwie Kaliskim ma Hałun, Woiewodztwo Podolskie salitrę, ktorą tam wárzą z wody, w ktorey wprzod moczą w kadziach, ziemie z starych obor bráną, albo z gor ná to sposobnych iakom sam widział. ChmielAteny II 333.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: TS