Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»ustne lub pisemne wyrażenie uznania, dezaprobaty lub innych uczuć«: Jedni chwalili z aklamacyą ich [bojarów] czułość i dziękowali, drudzy, trochę rozumniejszy, milczeli. NiemPam 96. Niewdzięcznie to pismo [list od arcybiskupa] było przyjęte i acz aklamacyj obraźliwych nie było, po cichu jednak niekontentencyję wielką w rozmowach swych powiadali [uczestnicy zjazdu]. AktaPozn I/1 351. [...] baczę, że mię niechętne języki nie przestają do W.K. Mości [...] udawać. Tak częste na hetmana [...] czynić aklamacye [...] nie wiem co jest inszego, tylko bardziej sobie smakować kiedy nieprzyjaciel rozpościera się w państwach W.K. Mości, niż kiedy się ztąd za odwagą i usługą rycerską wybiera. RadziwKSprawy 158-159. Párki ách párki! non ad parcendum natae, ale ad trucidandum enutritae Y tákżeście miáły prędko Koroną Polską zátrząsnąć? Y tákżeście niespodzianie Naiásnieyszey Ceciliey Renaty berło Krolewskie/ á oraz y Koronę popiołem miáły potrząsnąć? Y tákżeście nád nádzieię y oczekiwánie/ pod czás wesołych á Boskich tryumphálnych ákklámácyách/ niebieskich przyszłych hármoniách/ miásto wdzięcznego y wesołego Alleluia, ná pokoiu Krolewskim smutnemi koncertámi certuiąc/ Requiem żałosną ná instrumentách meláncholicznie zábrzmiewawszy przypiewáć miáły? WojszOr 6. Oyczyzna [...] dnia dzisieysze[go] od smierci zabite[go] Ciołka na tym załobnym theatrum przy smutnych acclamatiach wystawuie. HerbOr 396. Na Malowawszy termini Imagini przy nim [arcybiskupie Albercie Morgony] Smierc s taką aclamatią Abo Nouatią [Notatią]: Nullo Concedo. Protestuie się ze zadnych respektow Napurpury [...] Miec nie chce. HerbOr 571. Prziiezdzaiąc do Padwi, Academici i niektorzi ex Nobilitate Patauina dobrzi prziacielie moi, ztrąbami, bembnami, i acclamatiami Viua, Viua Signor Caualero (iest u nich we zwyczaiu tak applaudere) potykali, i asz do gospody od bramy począwszy, odprowadzili. VorLetSkarb 102. Káwálkatá Krolewska byłá ozdobna bárdzo/ á liczono miédzy nimi czterdzieści y kilká Tytulatów. Skonczyła się záś z wielkim áplauzem/ y z áklámacyámi pospolitego ludu/ ktorego Kościoł Abbatiae Vest-Monasteriensis lub dosić wielki/ nie był iednák capax mnogości ogárnąć. MerkPol 231. Przypadek Brantów w strzelaniu. Acclamatia autorowa na to. BorzNaw 161. Stawam tedy z powinną oboygu rewerencyą krotką prawey wdzięczności przydawszy aklamacyą. PisMów II 354. By mię dobrze bowiem albo roźlicznym kwieciem wzorzyste i iako w-nowe smáragdy ozdobnie rozzieleniałe pola. abo nowa ná powietrzu chwalebnym świętom słodko przyśpiewaiących ptasząt melodia nie ciészyłá/ ieszcze by mi do wesołych aplauzow i aklamácyey nowo w sercu wzniecona radość nie mały pochop dałá tym samym/ że przy tey chwalebney Boskiego tryumfu Vroczystości ná miłe zdrowie W. M. P. i O. patrzę. PisMów II 365. Na Imp Patkula była wielka acclamatia [...] że będąc origo omnis mali i wojny szwedzkiej autor, ważył się tu comparere. DiarSejm 255. Imie moie niesłusznemi carpebatur [przez przeciwników na sejmiku] acclamatiami. RzewKor 32. In reliquo kule ogniste rożne ognie z siebie wydawaiące z Moździerzow przy akklamacyi [...] pospolstwa. GazPol 1736 94 2 nlb. Dawnych czasow Anglikowie z tyle kwiatow, ile w Anglii Prowincyi, wieniec uformowawszy [...] ná głowę Krolow kładli pod czas intronizacyi, czyniąc aklamacyą: Regno coronaris, vive. ChmielAteny II 278. Teodozyusz młodszy Cesarz Cyrusá Pannopolistę uczynił Kommendantem Miastá, á bardziey Budowniczym, ktory in spatio 60. dni mur trzeci dał od Morza, zá co gdy Cyrusa ná publicznych theatrách enkomizowáli Obywátele z aklámacyą táką: Constantinus Urbem condidit, Cyrus renovavit. ChmielAteny II 458. Zamoyski Hetman i Kanclerz W. K. na ten czas Starosta Krakowski, osobliwszym sposobem złapał tegoż Samuela Zborowskiego, i osądzonego na dawnym Seymie exekwować i ściąć kazał w Zamku Krakowskim, o co na przyszłym Seymie były wielkie akklamacye [...]. ŁubHist 67.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ udać się do aklamacji »odwołać się do głoszonej opinii«: Udali się [stronnicy Marcina Silnickiego] do akklamacyi, poczciwem ludziom zacnym i domów starożytnych zadawając nieosiadłość. AktaKrak I 239.