Słownik XVII wieku

Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (XVII), SWil, SW, SJP notują
SStp nie notują

Formy: lp M. alt; D. altu; C. altowi; B. uż. nżyw. alt; N. altem; ~ lm B. uż. nosob. alty

Etymologia: <wł. alto, z łac.>

Znaczenia:

1.muz. »wysoki głos męski albo niski głos kobiecy, chłopięcy«: Włoszy nadobnie śpiewaią basem, Iedni basem, także altem. JarzGośc 27. Zkad się wnosi dla czego rozmaity w ludziach głos się znayduie: dyszkant, ált, tenor, bas? BystrzInfCosm F1. Vox gravis. Głos gruby bass. (le contraire) Vox acuta [...] Głos alt wysoki. DanKolaDyk II, 591. Alt w muzyce. der Alt, die Alt-Stimme. la haute-contre. T III 5.

a) »śpiewający takim głosem«: BAS, TENOR. ALT [mówią] My wszytkich rzeczy oraz miłość zawieramy, Gdy w bogáctwách, godnościách, roskoszy szukámy. BanHist 30.

◼ Przenośnie:

2.muz. »jeden ze środkowych głosów w utworze muzycznym«: Potym gdy równe głosy zordynował [Orfeusz] Alt, tenor, dyszkant i bas pomiarkował Wziął swój instrument w rękę. LubSOrfPol 10. Nie potrzebá więtszey trudności záżywáć około przemieniánia [klawiszy]/ tylko pámiętáć iáko się te litery piszą ktore do Basu, Altu, y Diszkantu należą. GorMuz B2.

3.muz. »partia utworu muzycznego śpiewana wyższym głosem męskim lub chłopięcym«: Alt w Muzycé/[...] Symphoniae pars suprema virili voce cani solita. Kn 6.

4.myśl. »średni głos psa gończego«: O Głosiech psich. Głosy psie/ iáko wszelákie/ od básu się poczynáiąc ná dyszkáncie stawáią: przeto y korygowáć głosy psie/ y poznawáć kto chce/ ma naprzod firmam impressionem uczynić/ żeby dobrze rozdzielił na básy/ tenory/ álty y dyszkánty: więc między temi wszystkiemi są jedne miąsze, drugie średnie, trzecie cienkie. Jako miąższy tenor najcięższemu basowi najbliższy, najcięższemu tenorowi najmięższy alt, najcięższemu altowi najmięższy dyszkant. OstrorMyślTur 41.

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1652

Formy: lm N. altami

Etymologia: <łac. altum>

Znaczenia:

»poryw; głębia«: Iuż, iuż uwolnionym z Tyránstwá miłości, y Fortuná niespráwiedliwemi Altámi nałogow swoich trudnić mię więcey nie wydoła. AndPiekBoh 103.