Data ostatniej modyfikacji: 30.09.2014
ANABAPTYSTA rzecz. m
Słowniki:
SXVI, L (bez cyt.), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn, T nie notują
Formy: lp M. anabaptysta; N. anabaptystą; ~ lm M. uż. osob. anabaptystowie; D. anabaptystów; C. anabaptystom; N. anabaptystami
Etymologia: <śr. łac. anabaptista, z gr.>
Znaczenia:
»wyznawca anabaptyzmu, odłamu reformacji, postulującego m.in. chrzest dorosłych«: Po sejmiku zaszły pewne protestacyje, mianowicie przeciwko anabaptystom i aryjanom uczynione. AktaKrak II/1 361. Coz Za Karola V Z Anabaptystami Zaszło? IntrHist 224. Około R 1535 wkradli się ciz Anabaptystowie o ktorych już R 1529 wiedziano do Miasta Minster w Westfallij lezącego y tam gorę otrzymawszy Zwierzchnosc Ordynaryiną Złozywszy, Iana de Leyden ktory wprzod był krawcem, a potym komedyantem, krolem Sobie obrali. IntrHist 224-225. Jakoż ieno BIBLIA POLSKA Katolicka z Drukarni wyszła Krakowskiey, zaraz Kalwinscy Ministrowie wydali drugą po swoiemu z błędami y złemi annotacyami w Brześciu. A tę samę Kalwińską Anabaptistowie, albo Nowokrzeczńcy zganiwszy, wydali inną gorszą. ChmielAteny III 595. Z Marcina Lutra Sekty, trzy inne urodziły się. Pierwsza Anabaptistow, ktorzy dzieciom dany Chrzest maiąc za niepomagaiący, w latach dorosłych chrzczą drugi raz. ChmielAteny III 657-658. Wtedy Joanna Buchera Niewiastá z Kancium Kalwinka, uczyłá z Walentynem Heretykiem Anabaptystą że Pan Chrystus z Maryi nie wziął Ludzkiey natury, z ktorey tak tylko wyszedł, iak woda z rzeki idzie [...]. ChmielAteny IV 104. Zgoła poki tam trwała Hierarchia Episcopalis tylko cztery sekt rachowano, tych imion Puritani, Bronsvistae, Familistae, Anabaptiſtae; iak ta ustała Hierarchia, urodziły się Sekty Presbyterianorum, Independentium: a ta sama Sekta podzielona na Anabaptistow Libertinow, Antiskrypturiariuszow, Chiliastow; albo Millenariuszow. Antinomow Manifestariuszow, albo Arminianow, Familistow Enthusiastow Kwerentow albo Expektantow, Perfektystow, Socinianow, Antitrinitariow, Sceptikow etc. z ktorych samych nie zliczone porodziły się Sekty w Anglii. ChmielAteny IV 403. Anabaptysta Un Anabaptiste DykcFranc 5.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: sekta anabaptystów (sz. zm.): Drugá [herezja] MENNONISTOW, ktorzy są sekty Anabaptistow, ná rozne Sekty y imiona podzielonych. Autor tey Sekty iest Menno, nie iáki we Frizyi, Syn Szymona Pásterzá vulgò Predikántá. ChmielAteny1755 I 790. Jezeliby od Klarystow do Kontrybulatow chciáł się kto przenieść, mutando Religionem musi się chrzcić de novo, y to to iest Anabáptystow Sekta. ChmielAteny1755 I 791.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorzy: BR-K, WG