Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»strzelba o bardzo długiej lufie i krótkiej zakrzywionej kolbie, używana przez janczarów«: Rowno z słońcem przeszlismy rzekę Kubeltę/y nád nią záś szlismy áż do południá/ gdzie nas bárzo z tyłu psowano iánczárkámi. SzembRelWej B3v. Obroćili się záś naprzod do Taboru w ten kray gdzie Lisowczykow pułk stał: tám ięli naprzod z Iánczárek nászych mieszáć [...]. SzembRelWej B3v. Szubę przytym Sobolą/ y w iasnym Zegárek Krysztale Parę długich Bołduckich Iánczarek/ Ibraim pośle Bászy/ w hebanowych lożach: Y smycz chártow Podolskich w złoconych obrożách TwarSLeg 70. [Sułtan Amurat wziął na wojnę] potrzeby rzemiosłá y dźiełá woiennego: a miánowićie/ Námioty wielkie y máłe/ dla siebie y dla ludzi/ y dla koni/ kosztowne y proste/ báwełniáne y płoćienne/ y skorzáne: przytym prochy/ kule zelázne y ołowne/ y kámienne/ łancuchy tákże do dźiał/ y drugie do opasánia obozu miąższe/ dźiałá srogie burzące/ y polne nośne długie/ pułdźiáłká/ hakownice/ orgánki ná kołkách długie/ hárkábuzy/ petárdy gotowe/ dziáłá skorzáne/ dźiáłá drewniánie/ muszkiety/ mozdźierze wielkie y máłe/ iánczárki/ dźidy/ kopie/ coby nád zamiar było [...]. StarWyp A2. Potym szli Lewartowie z rożnych Narodow strzelcy/ co ná Gálerách z iánczárkami służą do strzelánia dobrzy y obrotni. StarWyp B2. Potym Seynienowie pieszo z iánczárkámi w szárych czubátych czapkách/ szło ich dwánaście tysięcy. StarWyp B2v. [...] zá temi iechał iákiś Bászá/ máiąc sto koni z dzidámi/ z páłászámi/ y z piskoletámi stroyno Iánczárow pięćdziesiąt státecznych kátánow: szło y kolas sześćdziesiat/ tych Puszkarzow z żywnością y z rzeczámi/ przy káżdey kolásie paná iánczárek długich. StarWyp A3v. Janczarka czarnej osady jedna. InwKorGęb 114. To skończywszy, na dół idę, Potym do skarbnicy wnidę; W pierwszym sklepie, minąwszy drzwi, Nakoło wisi po odrzwi Pełno strzelby: są ptasznice, Janczarki i śrutownice; Karabiny, z muszkietami, Włoskimi pistoletami, Są tam, z których możesz strzelić, Wiatrem i kulą postrzelić; Jedne złotem nabijane, Drugie srebrem wybijane. JarzGośc 53. Strzelby iako bandoletow pistoletow Muszkiecikow ptaszynek ianczarek pułhaczkow etc. roznych sztuk 200. NarArch 154. Janczarek długich skrzosami dziewięć. ArchRadziw 19/3. Zdobycz nasi wielką wzięli wrzędach w srebrach w Namiotach bogatych w Sepetach zas owe specyały wyborne co mogły by drugi Sepet na sto tysięcy rachować one Szable bogate one Anczarki. PasPam 245v. Skoro tam w Miescie zrozumiano że ich moze kula do nieść wyrychtowano tam do nich z Chakownice czy z Anczarki Strzelono. PasPam 268v. Lubo y Turcy nam od powiádáli/ Z dźiał nas y z nosnych Iánczárek mácáli [...]. MorszZWikTur A4v. Nie mnieysze męstwo/ ydolá iednáká Y Stádnickiego dobrego Ionáká/ Bo go z Iánczárki gdy swoich przywodźił Turczyn vgodźił. MorszZWikTur B4v. Z naszych nikt nie zginął, tylko mój towarzysz nieborak p. Tarnowski, co miał siostrzenicę z sobą jmci pani kamienieckiej, w pół z janczarki postrzelony. SobJListy 472. Mój zacny Lanckoroński, mój starosto drogi, Wiem, że ciężki ból, cięższy żal cierpisz bez nogi. Kiedyś szedł do Siecina, brać Turków za karki, Ustrzelonoć ją w szturmie, przed bromą, z janczarki; Najmniej to kawalera nie szpeci, choć chromie, Kiedy stanął w dobytej tryumfując bromie. PotFrasz2Kuk II 295. Już go i z szablą dogonił, a z konia go dobrze skłonił, Aż ci, co w zasadzce byli, z janczarki go postrzelili. StanTrans 187. Janczarka staroświecka, długa na łokci 3. Rura gwintowana. AkZbrojGęb 139. Anczarka turecka, zamkiem dobrym, tureckim. Rura graniasta. AkZbrojGęb 140. Muszkiet w białej osadzie, z zamkiem kołowym, na kształt anczarki osadzony, z hakiem, jak u hakownicy. Rura graniasta, na końcu grubsza. AkZbrojGęb 141. Zostawiono dział 6, moździerz 1, prowiantu beczek 80 i te hakownice i janczarki w tej fortecy będące, przy tym chorągiew wołoską zostawiono, ludzi w niej 100. SarPam 21. Niektory od żelaza, drugi od iánczarki, Abo od pistoletu kulą dekret Párki Otrzymał [...]. BesKuligHer 67. Muszkiet w szarej oprawie, z kołowym zamkiem, na końcu gołka, na kształt janczarki. InwBronGęb 157. Darowano mi janczarkę dżywyrowaną w osadzie paryskiej i muszkiecik w kość sadzony. RadziwHDiar 31. Kto ma sposobność chować wiełkie myslistwo, powinien mieć, brytany smiałe z obrożami, charty doswiadczone, psy gończe, legawe, wyzły 2. Sieci wielorakie, sieci na przepiorki, gwintowki, ianczarki, fuzye, oszczepy, harapniki, kordelasy, roziazdy, wabiki na wszelkiego zwierza, smycze łancuszki, obroże, trąby, Ptaki, iastrzebie, krogulce, sokoły, berło, kocieł dla waru y zaparzenia psom, koryta, psiarnie wygodne ciepłe, na osobności, y odległym mieyscu, aby szczekanie, wycie psow, nie było inkomodacyą Pana, lub gości przytomnych. ChmielAteny III 427. TERMINY MYSLISTWU SŁUZĄCE Łowczy, Myśliwiec, Doieżdzacz, po Kniei krzyczący, Kotłowy, nawarę preparuiący, Instrumenta do Myślistwa należące: Fuzye, Muszkiety, Ianczarki, Smycz, Obroże, Swory, Trąby Myśliwskie, Sieci, Roziazdy, Poły, Siatki, na przepiorki, Wabiki rożnych Zwierząt, y Ptactwa głos imituiące. ChmielAteny1755 I 80. Na górze w izdebce strzelby, sztuk z janczarką 6, żelazo wilcze. InwKal II 153. Iańczarka. Ianitscharen-Flinte. fusil de Janissaire. T III 469.