Słownik XVII wieku

Słowniki:
SXVI, L (; pod: niż; XVII w.), SWil, SW, SJP (jako partykułę) notują
SStp, Kn, T nie notują

Formy: aniżeli

Znaczenia:

»łączy części zdania pojedynczego albo zdania składowe ( lub równoważniki) zdania złożonego, podkreślając różnicę stopnia (ważności, wartości itp.) lub różnicę czasową; niż, niźli«: I wściekły jad, co przedtem serce zajątrzone Tuczył, niespodziewane widząc chęci one, Precz wymiata, bo go tak żal Rugierów boli, Że z niem umrzeć pospołu, aniżeli żyć, woli. ArKochOrlCz III 373.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● [...] Lepiey w Niedźielę oráć y bronowáć, á niżeli táńcowáć. GdacPan Tijv.

Słowniki:
SXVI (jako spójnik), L (; pod: niż; XVII w.), SWil, SW, SJP (jako partykułę) notują
SStp, Kn, T nie notują

Formy: aniżeli

Znaczenia:

»wymaga frazy nominalnej w mianowniku wyrażającej element porównawczy«: GDy komu co vczynimy w rzekomo dobrego/ Przyznay prawdę iże z lichwą dochodźimy swego. Tylko że trochę foremniey/ á niżeli Zydźi/ Tak mu oczy zamydlimy/ że tego nie widźi. FraszNow C4. W kamieniu zaś twardszym aniżeli sól z spiżą lub kamieniem pomieszana albo w przewijance z spiżą twardą, za miarę po gr 26 rachowano i płacono im będzie. InsGór 123. Weś pieprzu, Hányszku po puł drágmy, Lukrecyey dwá łoty, Fiałkowego korzenia ćwierć łotá, cukru funt, zrob z tego proszek subtelny, gdy go chcesz záżyć, weś wody kwartę, wsyp do niey tego proszku, zpuł łyszki, przeley z naczenia do naczenia, piy, nie tylko prágnienie gáśi, ále y pośila, lepszy iest á niżeli Sorbet. CompMed 199.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Barźiey słowo rádo záboli, ániżeli szkodá. FredPrzysł C.