Słownik XVII wieku

Słowniki:
SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil, SW nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1669-1677

Formy: lp B. n aniele; N. m anielem; lm B. nmos aniele

Znaczenia:

»właściwy aniołom, dobrym duchom, anielski«: W spolnym z bydłem stworzywszy Bog człowieka ciele, Duszę mu dał rozumną, odzienie aniele. PotFraszBrück I 385. Tegoś nie wiedział [...] Zebyś sam Orłem, co się nie zgodzi ze skępcem, Ciału krukiem, światu Lwem, y nieprzyiacielem, Wstawszy z grobu po Niebie? tchem buiał Anielem. PotPocz 120-121. Trąbie tylko Anielskiey, kiedy sam Bog każe, Otworzą w ostatni dzień postawione straże. Będą czcząc Boga, pieśni śpiewały Aniele, Też kości, tylko że iuż w uwielbionym ciele. PotPocz 124.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ przymioty aniele: Nie mogłaś się, Anielo, swym imieniem złożyć Srogiej śmierci, nie dałać twego kresu dożyć, Chociaż przy tym imieniu, na duszy, na ciele, Miałaś wszytkie, o pani, przymioty aniele. PotFrasz4Kuk I 256. Ktoż widział przy tak wdzięcznym i wspaniałym ciele Glancowniejsze od słońca przymioty aniele. PotZabKuk I 549.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ potrawa aniela »modlitwa«: Ná modlitwie dzień y noc, á káżdey Niedziele Naybárdziey sobie słodził, potráwy Aniele, Tak lat siedmnaście żyiąc w domu nieznáiomy, Oycá swego, wycierpiał wzgárdy, tuzy, gromy [...]. ChrośZbiór R1.