W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 13.06.2024
APROBOWAĆ czas. dk/ndk
Słowniki:
SXVI, L (XVI), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn, T nie notują
Formy: bezok. aprobować; ~ cz. przy. pr./cz. ter. lp 1. os. aprobuję; 3. os. aprobuje; lm 1. os. aprobujemy; 3. os. aprobują; ~ cz. prze. lp m 1. os. aprobowałem; aprobowałem; 3. os. aprobował; ż 3. os. aprobowała; n 3. os. aprobowało; lm mos 1. os. aprobowaliśmy; 3. os. aprobowali; nmos 3. os. aprobowały; ~ cz. przy. złoż. lp zneut 3. os. aprobować będzie; lm mos 3. os. będą aprobowali; zneut 3. os. aprobować będą; ~ tr. przyp. lp m 3. os. aprobowałby; ż 1. os. aprobowałabym; ~ im. wsp. aprobując; ~ im. uprz. aprobowawszy
Etymologia: <łac. approbare>
Znaczenia:
1. »wyrażać zgodę na co; uznawać, potwierdzać«:
Rekcja: co
Te cuda kładnę niektore pod temi/ o ktorychem lubo sam słyszał laty/ lubo też kto inny/ a ten wiary godny człowiek opowiedział/ y nanotował/ pieczętując swą mowę sumnienie[m] y pisanie tymże approbuiąc. KalCuda 240. Toć podobno aprobuią owe wieczności Symbola wience w-koło uwite, pierścienie w-okrąg zwinione, łańcuchy z-złotych cyrkułow wyrobione, ktorych przy tym akcie [małżeńskim] iednomyślny całego świata zwyczay zażywa. PisMów II 194-195. Ktore zagajenie [sądu rugowego] prawo approbowało. KsKasUl 337.
2.prawn. »uznawać, zatwierdzać, potwierdzać«:
Rekcja: co (czym), czego
Marcin Domański dekretu nie przyjął, apelowal do Jego Mości pana Podstarościego, ktory go aprobował w te słowa. RegZłocz 155. KOPYSTYŃSKI nazwał się niedawno Jędrzej [...] Siebie ślachcicem kazał był pisać ten Jędrzej, dając przywileju aprobować za księdza Tylickiego. TrepNekLibDworz 286 lw. To założenie i fundacią braterskiei skrzini albo Montis pietatis, powagą Naszą Krolewską approbuiemy. VorLetSkarb 138. Ninieyszym listem te wszystkie Puncta w liscie wyzey pomienionych Comisarzow naszych Specifice wyrazone yn toto Approbowawszy roboruiemy y miec chcemy. DekrŻmud 188v. Tym przywilejem Krol jmć aprobuje ius hereditarium cum libera piscatione. OpisKról 141. Traktatom legat miał otworzyć pole Approbuiąc ie skutkiem. DrobOpow 119. Approbuię to dziedzictwo pomięnionemu Woyciechowi Kubowiczowi, dla lepszey wiary ręką się podpisuię własną [...] Przeor. KsKasUl 399. Najlepiej informowała, przysięgą aprobowała [macocha], Mówiąc, iże ojca mego nikt nie mógł odwieść od tego. StanTrans 69. Na prośbę i żądanie tej Strączkowy testament ten we wszystkich punktach i klauzulach aprobuję i ręką moją własną podpisuję. WłośćRoz 98. A tak y my wszytkie te Dekreta Commisarskie strony [...] approbuiemy y Confirmuiemy moczą Decretu tego Naszego. KomonDziej 112v. P. Baron Keyserling [...] deklarował 22.Tysięcy Woyska Rossiskiego wyprowadzić [...] co y wyszłemi in publicum approbował Uniwersałami. GazPol 1736 78 2 nlb. PAPIEZ CONCILIA GENERALIA konwokuie, approbuie. ChmielAteny II 131.
3. »uznawać za dobre, słuszne, pochwalać«:
Rekcja: kogo, co
My Katholicy [...] mamy approbować Religią waszę nową/ ktora się zapiera Chrystusa? BirkEgz 4. Iesli chcesz wierzyć iakowey rzeczy, ktora tobie nie iest iawna, albo dowodna, wierzże Communitati, albo tym, ktorych wszystko pospolstwo approbuie. KorRoz 7. Niech Rzeczyposp: go [Jeżowskiego] spyta, z iegoż Relacyey, ieżelim co abo robił około Confoederacyey, abo onę approbował. LubJMan 57. Artakses nie tylko aprobował zdanie jego [Ewandra], ale i z osobliwą pochwałą wszytek jego dyskurs przyznał być prawdziwy. LubSArtPol 224. Długom w przedsięwzięciu stała, abym nie aprobowała Tego, co postanowili, chociaj mię o to prosili. StanTrans 174. Woyny z nim [królem szwedzkim] nieapprobuiemy: ale Króla detronizować niedopuścimy. JabłSkrup 38.
# Użycia metajęzykowe: # Verba [...] Applikuię Approbuię. WojnaInst 163
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
APROBOWANY
im. przym. bier.
Formy: odmiana złożona lp M. m aprobowany; ż aprobowana; n aprobowane; D. m aprobowanego; ż aprobowanej; B. n aprobowane; lm M. nmos aprobowane; D. aprobowanych; B. nmos aprobowane
Znaczenia:
»uznany, potwierdzony«: Żadna Akademia nie może bydź fundowana [...] ktora nie iest od stolice Apostolskiey approbowana. SzemGrat 125. Ten Traktat Biało Cerkiewski nie miał mieć waloru, kiedy od Krola nie był approbowany. HistBun 24v. Trafiło się te fundamentow rzucenie [...] Anno 4to, sextae Olympiadis według Katona, albo Anno 3tio sextae Olympiadis, według Warrona supputacyi pewnieyszey, bo od 22. Autorow approbowaney. ChmielAteny II 74.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz APROBOWAć.

*APROBUJĄCY
im. przym. czyn.
Formy: lm M. nmos aprobujące
Znaczenia:
»uznający, potwierdzający«: Listy dwa approbuiące Tenze kontrakt od tegosz Electora do Xcia Je msci Pisane. ArchRadziw 1638 42, 69.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

Patrz *aprobirowany.
Autorzy: WM, KS