Słownik XVII wieku

Słowniki:
SXVI, T, L (bez cyt.), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn nie notują

Formy: lp M. asesor; B. uż. żyw. asesora; N. asesorem; ~ lm M. uż. osob. asesorowie; D. asesorów; B. uż. osob. asesorów // asesory; N. asesorami

Etymologia: <łac. assessor>

Znaczenia:

1. »pomocnik sędziego w sądach: marszałkowskim, nadwornym i sejmowym i w asesorii«: Pan Jan Gilowsky komornik ziemsky Lubelsky zostal vrzednikiem Babinskiem Assesorem do sądzenia caus zadwornich Babinskych. AktaBab 17. Zostałem Sądow Krola Imsci Assesorem. WilczPam 43. Sapieha, kanclerz wielki W. Ks. Lit., asesorią sądził [...] uczynił mię asesorem, kazawszy mi na tę funkcją przysiąc. MatDiar I, 219.

2. »pomocnik sędziego ziemskiego; delegat władz miejskich do sądów ziemskich«: Z Magistratu Toruńskiego dwóch Assesorów w sądach Ziemskich Chełmińskich zasiadają. ŁubHist 220.

3. »pomocnik marszałka sejmu«: Marszałek konnotuje projekta i uformowaną z nich Instrukcyą na Seym podpisać powinien z Assessorami. ŁubHist 235.

4. »doradca«: Assessorami tey Kongregacyi i instytucyi Pawła IV iest 12 Kardynałow y wybor Teologow. ChmielAteny II 139. Uformowali [Wenecyanie] Grande Consilium, z sześciu części Miasta obrali Sestieros, dawszy im Assesorow 470 do rady, corocznie ich odmieniając. ChmielAteny II 188. Kościoł Katholicki ma za Assesora y za radę Ducha. BirkRus 21.

5. »pomocnik marszałka sejmikowego«: A jeżeli Marszałek Seymikowy z Assessorami, irreale laudum albo attestacyą dał temu Deputatowi, ktoryby nie był legitime electus, tedy iako tenze Deputat illegitimum, tak Marszałek z Assessorami [...] na ćwierć roku siedzeniem w wieży [...] skarany bydź ma. VolLeg VI 320.

# Użycia metajęzykowe: # Substantiva nomina [...] Assessor, Assygnacya. WojnaInst 157-158