Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»atlantycki«: Lepiey tam isc [...] nizli tu po tych lesiech błądzic Bo okrom cci y sławy ktorey ztąd nabędziesz I ktorą wiecznie słynąc między ludzmi b edziesz Miałbys kwiat wszystkich panien ktore iedno liczą Miedzy Indem a między Atlanską granicą. ArKochOrl 39. Czym na łonie Herkules leży u Ijole, czym oszuka Samsona i wywiedzie w pole nazarena Dalila abo Tyzaferna Armida i dużego Judyt Holoferna - oto i tu Soliman, którego szeroki świat się lękał po Efrat i atlanskie boki, jednej Rusce ubogiej da się za nos wodzić, że żądzom jej i chytrej woli chce dogodzić. TwarSLegK 223.

ATLAŃSKI

Znaczenia:

składnik nazwy geograficznej »- dziś: Atlantycki«

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ Ocean Atlański, Morze Atlańskie »Ocean Atlantycki«: Lecz nic bárźiey nie rátowáło rozszerzenia sekty iego iáko powodzenie ná woynách/ y rozmáite zwyćięstwá: gdyż Máhomet poráźił Persy/ został Pánem Arábiey: wypędźił Rzymiány z Siriey: á iego następcy potym rozszerzyli páństwo od Eufrátesu/ áż do Oceanu Athlántskiego; y od rzeku Czarney/ áż do gor Pireńskich: y nád to pośiedli byli Sicilią/ náieżdżáli Itálią y przez 300. práwie lat vstáwicznie/ przybawiáiąc sobie páństwá/ ábo trapili/ ábo podbiiáli/ wschodnie y zachodnie kráie. BotŁęczRel IV 147. [...] á trwáło to ich sczęśćie ná woynách przez 300. lat/ pod ktorymi pośiedli wszytko to co leży miedzy rzeką Abiánem/ Oceanem Atláńskim/ y Hiszpánią/ y Sicylią/ y część Itáliey/ tákże y Fráńciey [...]. BotŁęczRel IV 210. MORZE MEDITERRANEUM, albo Internum iest Srodko Ziemne, Wewętrzne, z tey racyi nazwane, iż OCEAN Atlański od Zachodu Słońca per Fretum, toiest Ciasne Morze, wpadłszy między Gory Kalpy, od Hiſzpanii stoiącey, y Abyli od Afryki, ie rozdzielił, ktore Herkulesowemi nazwano Kolumnami, że się aż tam Męstwem oparł; tam tedy mowię OCEAN wpadłszy, między Europą, Afryką, y Azyą, rozlewa się, dlatego od srzodka tych Części Swiata, Srodko Ziemnym nazwany, a przy weściu iego w te Części Swiata, zowie się Fretum Gaditanum, od Insuł Gades bliskich, vulgo Cadix; albo też Fretum Herculeum, że Herkules z Afryki do Hiszpanii tamtym się Ciasnym Morzem przebráł. ChmielAteny1755 I 554. Rzeka Nilus siedmiu kanałami wpada w morze Medyterran; drugá Niger od ieziora Niger Etyopskiego 7. odnogami, wpada w Ocean Atlański. ChmielAteny IV 544. Są te Insuły ná Morzu Atlańskim, w liczbie siedm. ChmielAteny II 661.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]