Słownik XVII wieku

Słowniki:
L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1741

Formy: lp M. atmosfera; D. atmosfery; B. atmosferę; N. atmosferą; Ms. atmosferze

Etymologia: <fr. atmosphère, z gr.>

Znaczenia:

»powłoka powietrzna otaczająca kulę ziemską«: Domy Niebieskie maią swoie gradusy, respektem Nieba y Atmosphery. DuńKal I. Zgołá że od Xiężyca ku pełni się máiącemu, dáley większe wapory y wilgotne exchalácye nápełniáią Atmosferę y wszystkie ziemne rzeczy, á niżeli około nowiu ku pierwszey y ostatniey kwadrze. BystrzInfAstron L1. W tym samym dniu [stworzenia świata] doskonalić się poczęłá Atmosfera, to iest powietrze nadziemne rożnemi ziemnemi exhalacyami, morskiemi waporami, gorącemi fumami z ognia podziemnego napełniáć, y sposobić aurę dla odetchnięcia przyszłego, ták ludzi, iáko y zwierząt. BystrzInfCosm C1. Ta zaś sądowa stolica Sędziego Chrystusa uformowana będzie z obłokow, y lokowana ná Atmosferze, dla sposobnieyszego zápátrywania się iáko spektatora narodu ludzkiego. BystrzInfCosm I2v. Powietrze ná trzy części się dzieli nayniższą aerya, ktorą tchniemy. Szrednią, po ktorey się chmury unoszą y powietrzne meteora rodzą. Naywyższą aether nazwaną rozciagaiącą się aż ku Xiężycowi. Według nie ktorych. Atoli moim zdaniem termin iego iest firmament. Ktore dwie pierwsze kontygnacye powietrza, Atmosferą zowią. Odległości od ziemi Atmosfery zwyczainie liczą ná mil 13. Atoli nie záwsze iednakowa być musi iey distancya, dla obfitszych czasami exchalacyi, wyżyi w gorę się wynoszących. BystrzInfElem T2v.