W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 10.01.2020
AUKCJA rzecz. ż
Słowniki:
SXVI, T, L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn nie notują
Formy: lp M. aukcja; D. aukcjej // aukcji; C. aukcjej; B. aukcją; N. aukcją; Ms. aukcji
Etymologia: <łac. auctio>
Znaczenia:
1. »pomnożenie, powiększenie, wzrost czego co do liczby, kwoty«: Bogu i R. P. respondować o to będą musieli, którzy od istum motum dali przyczynę, mianowicie [...] którzy aukcyjej, która znaczna miała być, do kwarty i lustracyi porządnej foritier oponowali. AktaPozn I/1 365. Azebym przecie posagu małzonki moiei nierostrwonieł, ale iaką kolwiek auctiją sczupłych dochodow swych uczynieł [...] kupiełem dzierzawe Gołąbie. OssJŻyw 46v. Pan bachmistrz wielicki na urząd swój pracowity i niebezpieczny iż małą i szczupłą teraz pensyją ma, przyczynić się za ichm. panowie posłowie maią do K. J. M., aby tej pensyjej aukcyja uczyniona była. AktaKrak II/1 127. Aukcyjej od win węgierskich i endeburskich także po 6 zł do skarbu naszego koronnego aby płacone były. AktaKrak II/1 699. Na przyszłe zaś lata ratione aukcyi prowentow z tej wioski utriusque quartae po fl. 16, per fl. 8 na jednę, do Rawy wnosić będzie powinna. OpisKról 50. Woyska Polskie nową aukcyą zmocnieni bardzo w Ruskich Woiewodztwach i koło Wisły rozciągali się. OtwFDzieje 100. Obaczysz w wydrążonym zwierciadle dość znaczną iego [obiektu] aukcyą. BystrzInfRóżn Y4v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: aukcja podatków: Tym czasem Seym Torunski aukcyą podatków na Woysko uchwalił przeciw Szwedom. ŁubHist 82. ▲ aukcja pogłównego: Na Żydów aby pogłównego aukcya była in usus publicos osobliwie na reparacyą artyleryi, promovebunt Imć pp. posłowie. LaudaHal25 1720 291. ▲ aukcja wojska: Mniejbym też wołał o aukcyą woyska, gdyby mi było mature ręce rozwiązano, bo i w rotmistrzach i towarzyszach mógłbym był zaraz przebierać. RadziwKSprawy 50. Spodziewam się że przy erekcyi y aukcyi woyska, a oraz regularney iego płacy, nie będzie się miała Rzeczpospolita czego obawiać ab extra. LeszczStGłos 64. Seym […] zerwany […] przy wielkich scyssyach miedzy familiami, miasto aukcyi woyska do obronienia Oyczyzny. ŁubHist 111. ▲ aukcja stołu: Aby tym większa aukcyja stołu J.K.M. być mogła, komutacya szybu solnego pod Wieliczką leżącego […] odprawiona jest, aby do efektu przyszła. AktaKrak II/1 307.
2. »dodatek«: Przodek tego Domu, gdy broniąc iakiegoś kasztelu, w bramie stanąwszy, nacieraiącego do zamku nieprzyiaciela, odpędził, na pamiątkę męstwa swego, do dawnego herbu bramy otrzymał aukcyą męża zbroynego w niey z mieczem stoiącego. NiesKor II 333-334.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: DL