Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: AWANGWARDIA, AWANGARDIA, AWANDGWARDIA

Słowniki:
T (pod: filata) notują
SStp, SXVI, Kn, L, SWil, SW, SJP nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1676-1686

Formy: lp M. awandgwardia // awangwardia; B. awangwardią // awangardią; N. awangardią

Etymologia: <fr. avant + garde>

Znaczenia:

wojsk. »oddział poprzedzający, osłaniający główną armię, przednia straż«: Sam tedy rozsądek kazał mieć podział wojska, które w piechocie batallonami w kawaleryjej skwadronami nauka wojenna nazwała, a te we trzy linije albo filary, to jest awangwardyją, bataliją i rezerwę dzielą się. LubSArtDąb XIII, 13. Są różne maniery i sposoby szykowania. Jedni mają to sobie za maksymę: awangwardyją, to jest pierwszą filatę wojska jako najpotężniejszą uczynić. LubSArtDąb XIII, 14. O godzinie naznaczoney wyszła przodem Awandgwardya z mieysca, przy ktorem się znayduie Generał Kwatermistrz. KhevBrodArsMil 28. Przednią Straż,to iest Awangardyą zmocnić tak iako i obwod. KhevBrodArsMil 37. Trafi, że nieprzyiaciel ze swoią Awangardyą barzo sporym krokiem idzie. KhevBrodArsMil 82. Filata. Linie, Theil einer Armee. corps, partie de l'armee. [...] Pierwsza filata albo awangwardya. Vorzug; die Vortruppen einer Armee. l'avant-garde. T III 339.