Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »zawiadomienie o czym, wiadomości, pogłoski, nowiny«: Część czásu ná áwizách strawiwszy postronnych/ Część ná Seymách/ y innych publikách Koronnych: Doczekał się áż oney potym náwáłnośći/ Ktora wbiłá wostátnie Oyczyznę trudnośći. TwarSLeg 13. Interim awizami rynkowymi obsyłac WMMP. niechcę, ani fałszami z Leszna y baikami. OpalKListy 270. Są tu Awizy iákoby Fáltz Gráff z Sultzbáku miał bydź Polnym Hetmanem Woysk Rzeszy Niemieckiey przeciwko Turkom. MerkPol 116. To tylko trochę nie bez tęskliwości Znosił, że nie miał pewnej wiadomości, Gdzie był Chmielnicki, gdyż co raz to świeży - A wszystko płonne - język siał awizy. BorzNaw 105. POták miłych áwizách z przeszłego Kołá Záwichostkiego, dziwna iákaś nástąpiłá odmiáná, gdy miásto zgody, woienney burze ták poczyna brzmieć ogłos, że iuż Krol I. Mość o Wtorku ma stánąć pod Iárosłáwiem [...]. LubJMan 48. I w okrętach wysiedzieć nie da się im cało, Ogniem ich zapaliwszy, że ludzi coś mało, Krwią swoją rozbujane zalawszy płomienie, Z przykrymi do Szwecyjej awizami wienie. PotWoj1924 253. Krolow niektorych dzieła pamiętne wtroczone, na koncu [powieści] awiza albo relacie pewne o zwycięstwie Turkow od Chrzescianskich Monarchow. DrobOpow 55. Wzaiemnie WMMc Pana proszę abys statum modernum y Oyczyste avizy Listownie deferre raczył. CzartListy 149v. Pewneż to twoie Awyzy? nie płonneż to wieśći? MłodzKaz I, 415. Aż mi, że gość przyjechał, powiedają chłopcy. Pytam się, kto. Nie wiedzą, tylko że człek obcy. [...] Siedzę, mowić nie wiem co, pytam o awizy; Nic nie wie [...]. PotFrasz2Kuk II 443. Nie dają, Mości Panie, dziewki za to płatu, Jeszcze im trzeba drogo płacić od warsztatu. Ale nas niepocieszne dochodzą awizy, Jakoby to należeć miało do akcyzy; Jeżeliby poborcy z nami [chcieli] swaru, Pewnie byśmy też swego podniosły towaru. PotFrasz3Kuk II 538. Co ia wierzącym gdybym powiadała Zem te awizy z listow twoich miała O w iakieyby mię ludzie stymie mieli. OvChrośRoz 70. Uprosiwszy — zwykłą Wprzód ochotą traktuje A potym listy z poczty przed niem prezentuje, W nich publiczne awizy czyta i prywaty. KorczWiz 72.

◼ Przenośnie: ◼ Turki golisz po zawoju. Oj niejednegoż Selima Achmeta, ślesz z awizami aż do Machometa [o poruczniku Rosnowskim pod Wiedniem]. TrembWierszeWir II 282.

2. »wiadomości drukowane; druki ulotne«: Consultius było, albo przestrogom moim prawdziwym wiarę dawać, albo swoje w Szwecyi mieć aksploratory, niż owym awizom drukowanym [...] wiarę dawać. RadziwKSprawy 110. W Awizach iest to iako mię podieli Szczecinianie. OpalKListy 300. 17 Febru. z Mohilewa, pisane auisi, takie nas w Wilnie doszli, ze Xiąze Radziwił Woiewoda Wilenski Hetman Wielki W. X. L. ruszył woisko communikiem spod Bychowa nowego. VorLetSkarb 269. LVbo dla zátrzymánia Nászych Listow Gdanskich, naywiększa y naypotrzebnieysza część Awizow nam nie dostaie, iednák, áby co Tydzień bez przestanku zwyczáyny Merkuryusz wychodził, niektore wiádomości, dla ścisłości mieyscá przedtym opuszczone, teraz zdaią się przydać. MerkPol 69. Mowię mu miły Bracie będziesz miał tynfa utrzy ze zadek ta kartą, chłop z wielką ochotą spuscił spodnie Golusienką ponewkę wytarł owemi awizami y cisnął do Motławy. PasPam 262-262v. Galantki [...] a karaćby się miały przykładem strasznym/ ktory się jako awizy opiewają/ Roku 1679. 25 Sept. w Hamburku stał. GdacPrzyd 43. Awizy Actorum ná Seymie w Wárszáwie, wydáne z Krákowá 23. Maij. 1698. AwAct 1. Awizy Grodźinskie, Item z Brześćia, ze Lwowá, z Krákowá, Die 13. Decembris, A. D. 1698. AwGrodz 1. Awizy Wárszáwskie, Lwowskie, etc. z Krák: 18. Ianuarij. 1698. AwWarsz_1698_18I 1. Awizy rożne Lwowskie, Litewskie, Wárszáwskie, z Krákowá Die 20. Septembris. 1698. AwWarsz_1698_20IX 1. Awizy rożne Litewskie, Wárszáwskie, etc. z Krákowá 20. Decembris Anno Dńi 1698. AwWarsz_1698_20XII 1. Awizy Wárszáwskie rożne, y Lwowskie, z Krákowá 5. Iulij, 1698. AwWarsz_1698_5VII 1. Awizy rożne, Wárszáwskie, y Lwowskie, z Krákowá 14. Februarij 1699. AwWarsz_1699_14II 1. Awizy rożne Wárszáwskie, Lwowskie, Litewskie, etc. z Krákowá 14. Martij 1699. AwWarsz_1699_14III 1. Awizy Wárszáwskie, Litewskie, Lwowskie, etc. z Krákowá 21 Februarij 1699. AwWarsz_1699_21II 1. Awizy Wárszáwskie, Lwowskie, Litewskie, Pruskie, z Krákowá 21. Martij 1699. AwWarsz_1699_21III 1. Awizy Wárszáwskie, Lwowskie, y rożne inne z Polskiey. z Krákowá 7. Februarij, 1699. AwWarsz_1699_7II 1. Awizy z Dreżná, z Wárszáwy, y ze Lwowá, w Krákowie 7. Martij, 1700. wydáne. AwDrez 1. Awizy Wárszáwskie, z Krákowá Die 29. Nouembris A. D. 1698. AwWarsz_1698_29XI 1.