Słownik XVII wieku

Słowniki:
SStp, SXVI, Kn, L (XVIII w.), SWil, SW, SJP notują
T nie notują

Formy: lp M. bękart; D. bękarta; C. bękartowi; B. uż. żyw. bękarta; N. bękartem; ~ lm M. uż. osob. bękarty; bękarci; bękarcia; D. bękartów; C. bękartom; B. uż. osob. bękartów; uż. nosob. bękarty; N. bękartami; bękarty; Ms. bękartach

Znaczenia:

1. »nieślubne dziecko a. potomek z nieprawego łoża«: Bękárt/ bástér/ nie dobrego łożá/ Bęś/ Spurius [...] Falsiparens [...] Nothus [...] niéwłasny płod/ nié podobnego rodzáiu [...] v. Nierządnik. Kn 19. Ten Tomas bekart poiał młynarczankę Czerwionę. TrepNekLib 108. Ieslisz nie masz potomka musisz iey bękartom Albo gachom albo więc y komu gorszemu Dziedzictwo twe zostawic. OpalKSat 28v. Wywodzili mu to różnemi racyami drudzy że to nie bękart ale naturalis filius. PotWoj Vv. Trzech synow z mężem miała jedna pani; czwartym Z kim inszym zastąpiła, i już był bękartem. PotFraszBrück I 240. Na Zięcia, ani Corkę niepomniący Bękartow do iey przyczynia Siestrzenstwa. LucChrośPhar 329. Czyli ow Ociec mogł iáko Syná kocháć? ktorego Cardanus [...] z Astrow osądził bękartem. BystrzInfZupRac VIII/XVI. BystrzInfElem . HABILITER [...] Bękart do stanu Kapłańskiego sposobnym się staie, przez małżeństwo nástępuiące między Rodzicami. DanKolaDyk II, 110. Bękarcia choć z Szlacheckich Osob urodzeni nie mogą być Szlachtą. ŁubHist 232.

2. »rzecz oddalona od swego pierwowzoru, nieautentyczna, anomalia«: Przyjdzie mi teraz klarownie ukazać, co to jest sztuka mianowana bękart [...] Przeto mówię, iż sztuka bękart nic nie jest inszego, tylko ta, która nie partycypuje z żadnym rodzajem, to jest, albo że barzo bogata jest w spiżę, albo uboga, albo barzo długa, albo też krótka, albo jej uszy są bardzo na przedzie, albo na zadzie. Dla tych defektów ja je nazywam bękartami. AquaPrax 114. BASTARD [...] Silvestris [...] BĘKART, dzika płonka mowiąc o szczepach y drzewach. DanKolaDyk I, 177. BASTARD [...] Adulterinus, a, um. BĘKART odrodny mięszany. DanKolaDyk I, 177.

3. »gorsza odmiana jedwabiu, półjedwab«: Bękárt w iédwábnych máteryách. Sericum spurium [...] v. Połiedwabie. Kn 19.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ bękart chłopski: Czapik woÿciech bękart chłopski w Raduanouicach opisanÿ pod Zagoroski. TrepNekLib 49.