Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »to, co prowadzi do popełnienia błędu; złudność, fałszywość«: Podobnym sposobem postąpiłá ta Rzeczpospolita Wielka Matka z Krolami iako z Synami swoiemi, gdy onym absolutae potestatis ferrum [...] z ręku wyiąwszy, mollius et discretum regimen słodkiey munificencyi władzę y powagę ná tomiast podała, áby snadź Ludowi od Boga powierzonemu iáko błędnością affektu uwiodłszy się, zászkodzić nie mogli, y tym przez rozdraźnienie Narodow iákiego nie zgotowáli sobie niebespieczeństwa. DanOstSwada I, 14. Gdy więc tym sposobem Prawodawca rozsądny moc na moc tegoż rodzaiu wymierzy, mniemanie przeciwko mniemaniu postawi, potrafi łatwo rospędzić owe podziwienie, ktore gmin zwykł miewać ku fałszywym naukom, ktorych początkowa błędność pokrywa się prawdami niektoremi z fałszem złączonemi. BeccarWagaPrzestęp 139. A tak ostatnie prawidło za ieneralne wzięte bydź powinno; pierwsze iest wyiątkiem, a wyiątkiem czyli excepcyą ufundowanem na teoryi, którey dziś błędność odkryta, i która dla tego samego żadney wartości mieć nie powinna. TisOnan 107-108. Zamysłem czystem, sercem powolnym postępuymy ostróżnie, abyśmy błędności wyobrażenia, i zmysłów uniknęli; trzymaymy się raczey drogi pewney, choc nayniewygodnieyszey, drogi doświadczenia i roztrząsania, niż byśmy się puszczać mieli zuchwałym zasad mylnych lotem. HufBaudSztuka 31.

2. »poglądy religijne uznawane za błędne przez Kościół na danym obszarze panujący i jego wyznawców, herezja, odszczepieństwo«: [...] Ambony dla grześnikow, zwolniały dogodne, Głosy na nich słyszane, nikczemne zawodne; Wady się powiększyły znayduiąc zastępcow, Mniey obawne uznaiąc dość wspolnych przestepcow; Teraźnieysi Titani przez srogie bluźnierstwa, Bez zgryzoty do Nieba szturmuiąc kacerstwa; Drukiem podana błędność, w net się w chęci wraża Opanowała wszystkie umysły zaraza. PopePodosPoem 92.