W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 31.01.2020
BAŁUK rzecz. m
Słowniki:
SXVI, Kn, T, L (XVII, XVIII bez cyt.), SWil, SW notują
SStp, SJP nie notują
Formy: lp M. bałuk; B. uż. nżyw. bałuk; Ms. bałuku
Etymologia: <tur. baluk 'ryba'>
Znaczenia:
»solony i suszony grzbiet dużej ryby«: Báłuk/ vide Ná báłuku. Kn 13. Bałuk. - na bałuku, adv. auf allen vieren. à quatre pattes. § na bałuku leść. T III 21.
Związki frazeologiczne: na bałuku »na czworakach«: Na bałuku znienagła lezie do jaskini. ArKochOrlCz III 13. Na bałuku chodząc i rękami Koło onego miejsca macał i nogami. ArKochOrlCz III 228. Lazł, zbywszy Kalamidor konia, na bałuku. ArKochOrlCz III 373. Báłuk/ vide Ná báłuku. Kn 13. báłuku leść/ ráczkiem [...] Repere genibus [...] Suffraginibus insidentes [...] Reptare per manus et genua [...]. Kn 440. Ráczkiem leść/ v. Ná báłuku. Kn 907. Chocby mi się kazac niesc na łoszku albo repere na bałuku do Krola za WMcią, abys compos voti został, uczynie ochotnie, szczyrze, instanter. OpalKListy 421. Częstokroć potym głupią czerń i biednych brańców Tatarowie do miejskich naganiali szańców, Sami nawiasem strzały wypuszczając z łuku, Im się czołgać kazali na bałuku. ZimBSiel 168. [...] Nim się zwleką posiłki oktorych cos słychac Ze lazą nabałuku, a nam tu vsychac Dotąd przyidzie [...]. PotWoj 45. Bałuk. - na bałuku, adv. auf allen vieren. à quatre pattes. § na bałuku leść. T III 21. ◆ na bałuk »na czworaki«: Więc sámym záraz świtem prędko wstawszy Krol nád iáskinią, przyszedł z Dworzánámi, I nád kámieniem báłuk przypadszy Z Zápłákánymi troskliwie oczámi, Dánielu, sługo Boży; záwoławszy [...] Schylił sie nád loch. WadDan 142.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorzy: DL, WM