Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: *BAGAŹ

Słowniki:
L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1651-1700

Formy: lp B. uż. nżyw. bagaż; N. bagażem; ~ lm M. bagaże // bagazie; B. uż. nosob. bagaże

Etymologia: <fr. bagage>

Znaczenia:

1. »sprzęt wojskowy (zwłaszcza artyleryjski); tabor«: Piętnastego dany Przy parolu ordynans, by [...] wszytkie się ruszały Bagaze wstecz ku Mostom, ktore wyzey stały. DrobOpow 113. Sasów żywcem sześćset wzięto, drugie tyle trupem położono, oprócz potopionych. Wozy, konie, bagaże, prowianty zabrano. ZawiszaPam 220. Wiele ab utriusque zginęło, jeszcze wiedzieć nie możemy, to jednak prawda, że się niemal w większym poczcie z nami potkali, bo mieli 1500 kawaleryi niemieckiej, bardzo wybornej i wybrakowanej, chorągwi zaś polskich 83, 4 armatki spiżowe i 2 moździerze, i wóz 1 z amunicyjami; to przy łasce Bożej wespół z bagażem jm. pana wojewody kijowskiego i Śmigielskiego naszym dostało się. RybZRelRzecz 150. Oboz wszystek i Bagaże w łup poszły Szwedom. Między tamtemi armatami było wiele dział Brandeburgskich. OtwFDzieje 56. [...] Imć Pan Major z rozwinionemi Chorągwiami przy odgłosie woyskowey kapeli, tudzież z bagażem wolne [...] otrzymał przeyście. GazPol 1735 35 2 nlb. W [kwaterze obozu] mieścić się powinni inni Officyerowie, kancellarya, felcerowie, wozy y bagaże. BystrzInfElem L3.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ bagaż wojenny: [...] Xiązętá Jcmść de Sangvine Krola Jmci Francuzkiego wszystek bagaz Swoy woienny osobliwie konie poprzedawać káżą [...]. GazPol 1736 80 8 nlb.

2. »spakowane rzeczy, przygotowane do transportu, podróży«: IVż przed dwiemá Niedźielámi iáko wyszły z Dreżná do Polski Cugi y Bágáźie Naiáśnieyszego Krolá I. M. [...]. AwDrez 1. Zgorzało kawalerów i rozmaitych osób 32, między któremi Bencdorf marszałek dworu, Fluk, Fiszer, doktor, kamerpaź, cyrulik i insi. Koni rumaków królewskich zgorzało 26. Bagaże z pieniędzmi, srebrem i rozmaitym sprzętem tak królewskie jako assystencyi jego. ZawiszaPam 228. Jmć P. Markwis Mirepoia [...] w charakterze Posła pośpieszyć ma, iakoż diligentissime z bagazem swoim pośpieszáć każe. GazPol 1736 80 7 nlb.