Słownik XVII wieku

Słowniki:
L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1665-1683

Formy: lp M. bagatela; N. bagatelą; ~ lm M. bagatele; D. bagatel; B. bagatele; N. bagatelami

Etymologia: <wł. bagatella; fr. bagatelle>

Znaczenia:

»coś o małym znaczeniu, wartości a. rozmiarach (niekiedy ekspr.)«: Posyłam [...] bagatele [...] Naprzód kołdrę z hatłasu białego chińskiego ze złotymi kwiatkami. SobJListy 546. Z kanakow maneli rząd po wszytkim [koniu] biezy I inne bagatele. DrobOpow 52. Geminiusza z tym ordynowali Niechby przez swoie gry y bagatele [...] I Magistratu y u Rzymian chęci Nietracił w wielkiey swoiey niepamięci. ChrośKon 486. JP. Roża z Ogińskich Krasińska starościna warszawska, wiązała mnie antałem głównego wina przy inszych podarunkach; insi wiązali bagatelami. ZawiszaPam 114. Spowiádaiąc się zaś, zá śmiertelne [grzechy] ráchował że iaiecznicy dla chorego gotowáney w Piątek powącháł casu, że w pszenicy w polu musiał cięzar nátury wypuścić, y inne bagatele pokłádł. JabłSkrup 6. Toż samo się wyda ná tablicy wysrebrzoney y zębem wypolerowaney, drobnych według upodobania bagátel po niej posypawszy. BystrzInfRóżn Y 4v. Pewnie marná [rzecz] u Panow, zwaná bagatelą, gdy żonę z Mężem ślubem związaną rozdzielą. DrużZbiór 100. Sam [ks. Sanguszko] mało tańcował [...] najwięcej bawił się kielichem i śmieszkami z jakich bagatel. KitPam 61. Mogliby Polacy nie skarżyć się o takie bagatele [szkody wyrządzone przez Prusaków w Polsce], gdy kraj jego [króla pruskiego] podczas wojny daleko większe od Polaków poniósł krzywdy. KitPam 126.