Słownik XVII wieku

Słowniki:
Kn, T, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1625

Formy: lp M. bando; B. bando; ~ lm M. banda; B. banda; N. bandy

Etymologia: <wł. bando>

Znaczenia:

»obwieszczenie, ogłoszenie, zawiadomienie; dekret, wyrok, zarządzenie«: Miechowickiego degradowali. Bando nan y na niektorich inszych aby w Woisku nie byli uczynili. MarchŚcibHist 5v. Bándo/ vide Obwołánie. Kn 13. Znowu Dniestr/ znowu y Prut krwią się nászą grzeie/ [...] W czym ieśliżby z Kozakow miała być przyczyná/ Natych bando surowe/ y na gardle winá. TwarSLeg 31. [Osman] Razem bando na Dwor swoy wyda w onem czesie Kto pierwszey, Viktoriey nowine przyniesie Sto Tysięcy we złocie: da y konia z rzędem Y znacznem go obieca opatrzyc Vrzędem. PotWoj 76. Sam krol przybył, a widząc ze blisko Nieprzyiacielskie było Polakom Siedlisko Dał banda aby zaden iechac się niewazył. DrobOpow 91. Iednák nie bárdzo są bespiecznemi podźiśdźień Zydźi w swoim Mieśćie záwárći: Lubo wyszło y iest publikowáne surowe Bándo, przykázuiąc pod wielką karą, ktoby się ważył ich Miásto náchodźić, y Zydow infestowáć. AwCudz 2. Takie był wydał [Mariusz] Zołnierzom swoim bando: iz na ktoregokolwiek by tez senatora, by tez naypowaznieyszego Obywatela Rzymskiego markotną twarzą swoią weyrzał, y do pocałowania mu ręki swoiey nie dał, aby zaraz takiego bez respektu zadnego okrutnie zabiiali. SzołHist 2. Wyszło bando od króla na jego pałacu, Żeby każdy gotowy był do Marsa placu. JabłJHistBar II 526.

◼ Przenośnie: ◼ Bog rozgniewány Złorzeczne wydał Bando, áby wymázány Był Potopem Swiát wszytek. DamKuligKról 43. ◼ Ochotnik stoi w ognistej czerstwości, Których południe gdy dobrze rozgrzało, Do szturmu bando gorące wydało. BoczPióroBar II 155. ◼ Nie ujźrzysz tam [w ogrodzie] kuniczu, jaskru ani kminu; Co rodzą, pisorymów ogłoszone bandy, Hesperyjskie ogrody: cyprysy, lewandy. PotSielKuk I 110.