Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: BARCHAN, BARCHON, BARCHOŃ

Słowniki:
notują

Formy: lp M. barchoń // barchan // barchon; D. barchanu; B. uż. nżyw. barchan; N. barchanem; Ms. barchanie

Etymologia: <śr. łac. barracanus, barrachanus, barchanum, z arab.>

Znaczenia:

1. »tkanina bawełniana, może także wełniana lub lniano-wełniana, włochata; płat tej tkaniny«: Podágrze knodowátey y gruczołowátey/ tákże iest rátunkiem/ w occie Gáłban rospuszczony/ ták żeby sie mogł plastrowáć ná skorze álbo Bárchanie/ y przykłádáć. SyrZiel 213-214. Plastr temuż boleiącemu żołądkowi służący/ po námázániu pomienionym/ wziąć Piołynu świeżego ze dwá łoty vtłuc go miáłko/ Ptaszey zobi/ ktorę Ligustrum zowią Łácinnicy / kwiecia ośm łotow/ woski iárzęcego cztery łoty/ oliwy ile potrzebá/ wosk z oliwą spuścić: potym do tego prochy wsypáć/ pilnie vmieszáć/ á ná bárchánie ábo irsze rozmázawszy/ ná żołądek przykłádáć. SyrZiel 339. Naprzod łoze zielone na dwie osobie, w którym dno z barchanu złe. InwGrabBęt 89. Bárchan/ [...] tela gossipina [...] Villosum textum. Xylina tela. Kn 14-15. Siodło usarskie […] Pokrowiec skurzany barchanem podszyty. ArchRadziw 1638 46,8. Barchanu na wsowek łok[ci] 2. ŁugowPodr 53. C. [pierwsza litera imienia uczestnika rozmowy] Moy Pánie/ á czego chcecie? czego szukacie dobrego/ Aksamitu albo Atłasu/ albo Adamaszku/ Barchanu/ Grobgrynu/ Táffty/ albo też cokolwiek inszego iádwábnego towaru? PolPar 115. Od Barchanu szerokiego rożney farby od sztuki, gr: 20. InsWybCła 134. Poniewaz nieodebrał [kupiec Zelman pieniędzy] posłałem Tynfow 208. aparte zas odniego wzięto Sztukę Barhanu ktorą przysłał przez Pocztę. SapADiar 43. FUTAINE [...] (Etoffé faite de fil [et] de coton.) Pannus xylinus [...] BARCHAN materya z wełny y nici robiona. DanKolaDyk II, 71. Niepoprawne zródło .

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ barchan gładki: Tegoż pisałem do Zelmana kupca Grodzienskiego aby mi przysłał sztukę całą barchanu gładkiego białego. SapADiar 32.

2. »ubranie z barchanu«: Bárchan/ Vestis [...] gossipina. Kn 14.

# Użycia metajęzykowe: # Parchend bárchoń gossipinus. KusWeg 68 # Barchon, de la futaine. KulUszDyk 4 # Barchan. Parchent. de la futaine. T III 24